ʻIke ʻia ʻike

178 ike oleHe mea leʻaleʻa iaʻu ke ʻōlelo ka poʻe, "Inā ʻaʻole hiki iaʻu ke ʻike, ʻaʻole wau e manaʻoʻiʻo." Lohe nui au i kēia ʻōlelo inā kānalua ka poʻe aia ke Akua a i ʻole e hoʻokomo ʻo ia i nā kānaka a pau i kona lokomaikaʻi a me kona aloha. I mea e hōʻeha ʻole ai, e kuhikuhi wau ʻaʻole mākou e ʻike i ka magnetism a i ʻole ka uila, akā ʻike mākou aia lākou ma ko lākou hopena. Pela no ka makani, ka umekaumaha, ke kani, a me ka manao. Ma kēia ala mākou e ʻike ai i ka mea i kapa ʻia ʻo "imageless knowledge". Makemake au e kuhikuhi i kēlā ʻike e like me ka "ʻike ʻike ʻole."

No nā makahiki, hilinaʻi wale i ko mākou mau maka, hiki iā mākou ke noʻonoʻo wale i ka mea i ka lani. Me ke kōkua o nā telescopes (e like me ka Hubble telescope) ua ʻike mākou i nā mea hou aku. ʻO ka mea i ʻike ʻole ʻia e mākou i kēia manawa ua ʻike ʻia. Akā ʻaʻole ʻike ʻia nā mea a pau. mea ʻeleʻele e.g. B. ʻAʻole e hoʻokuʻu i ka māmā a me ka wela. ʻAʻole ʻike ʻia e kā mākou telescopes. Eia naʻe, ʻike nā kānaka ʻepekema aia ka mea ʻeleʻele no ka mea ua ʻike lākou i kona hopena gravity. ʻO ka quark kahi ʻāpana kikoʻī liʻiliʻi i hana ʻia nā protons a me nā neutrons i loko o ka nucleus o nā mana. Me nā gluons, hoʻokumu nā quark i nā hadrons exotic, e like me nā mesons. ʻOiai ʻaʻole i ʻike ʻia kekahi o kēia mau mea o ka atom, ua hōʻike nā ʻepekema i ko lākou hopena.

ʻAʻohe microscope a telescope e ʻike ʻia ai ke Akua, ʻoiai aia iā mākou ka Palapala Hemolele ma Ioane 1,18 ʻōlelo ʻo ia: ʻAʻole ʻike ʻia ke Akua: "ʻAʻohe kanaka i ʻike i ke Akua. Aka, o kana keiki kamakahi, ka mea i ike pono i ka Makua, ua hoike mai ia makou i ke Akua." Akā ke manaʻoʻiʻo nei mākou aia ke Akua no ka mea ua ʻike mākou i nā hopena o kāna aloha ʻole ʻole a ʻoi loa. ʻO kēia aloha ke aloha pilikino, ikaika a hōʻike ʻia i loko o Iesū Kristo. Ma o Iesu ke ike nei kakou i ka olelo a kana poe lunaolelo: He aloha ke Akua. ʻO ke aloha, ʻaʻole hiki ke ʻike ʻia iā ia iho, ʻo ia ke ʻano o ke Akua, ka hoʻoikaika a me ke kumu. E like me kā TF Torrance i ʻōlelo ai:

"ʻO ke kahe mau a me ka pau ʻole o ke aloha o ke Akua, ʻaʻohe kumu ʻē aʻe o kāna hana ʻana ma mua o ke aloha ʻo ke Akua, no laila ua ninini ʻia me ka nānā ʻole ʻana i ke kanaka a me ka nānā ʻole i kā lākou ʻano." (Christian Theology and Scientific Culture, p. 84).

Ua aloha ke Akua no ka mea o wai ʻo ia, ʻaʻole no ka mea nāna mākou a me ka mea e hana ai. A ua hōʻike ʻia kēia aloha iā mākou ma ka lokomaikaʻi o ke Akua.

ʻOiai ʻaʻole hiki iā mākou ke wehewehe piha i nā mea i ʻike ʻole ʻia, e like me ke aloha a i ʻole ka lokomaikaʻi, ʻike mākou aia ia no ka mea ʻo ka mea a mākou e ʻike ai aia ma laila. Hoʻomaopopo wau hoʻohana i ka huaʻōlelo "partly". ʻAʻole mākou makemake e hāʻule i loko o ka pahele o ka hoʻokiʻekiʻe ʻana e wehewehe ka mea ʻike i ka mea ʻike ʻole. Ua ʻōlelo ʻo TF Torrance, nāna i aʻo i ka ʻepekema a me ka ʻepekema, he ʻoiaʻiʻo ka ʻaoʻao; wehewehe ka ike ole i ka ike ia. No ka wehewehe ʻana i kēia, hoʻohana ʻo ia i ka ʻōlelo nane o ka poʻe hana ma ka pā waina (Mataio 20,1:16), kahi e hoʻolimalima ai ka mea nona ka māla waina i nā limahana i ka lā a pau e hana i nā mahina ʻai. I ka pau ʻana o ka lā, e uku ʻia kēlā me kēia limahana i ka uku like, ʻoiai inā ua hana nui kekahi i ka lā a pau a ua hana kekahi i kekahi mau hola. No ka hapa nui o nā limahana, ʻaʻole kūpono kēia. Pehea e loaʻa ai i ka mea hana hoʻokahi hola ka uku like me ka mea hana i ka lā a pau?

Hōʻike ʻo Torrance ʻaʻole naʻe ka poʻe fundamentalist a me ka liberal exegetes i ka manaʻo o ka ʻōlelo nane a Iesu, ʻaʻole ia e pili ana i ka uku a me ka hoʻopono akā e pili ana i ka lokomaikaʻi ʻole o ke Akua. ʻAʻole pili kēia lokomaikaʻi i ka lōʻihi o kā mākou hana ʻana, pehea ka lōʻihi o ko mākou manaʻoʻiʻo, ka nui o kā mākou aʻo ʻana, a me ka hoʻolohe ʻana. Hoʻokumu ʻia ka lokomaikaʻi o ke Akua ma luna o ke Akua. Me kēia ʻōlelo nane, ua ʻike ʻo Iesū i ke ʻano "ʻike ʻole" o ka lokomaikaʻi o ke Akua, ka mea ʻike a hana i nā mea ʻokoʻa loa mai iā mākou. ʻAʻole pili ke aupuni o ke Akua i ka nui o kā mākou loaʻa, akā no ka lokomaikaʻi nui o ke Akua.

Hōʻike kā Iesū ʻōlelo iā mākou ua hāʻawi ke Akua i kāna lokomaikaʻi maikaʻi i nā kānaka a pau. A i ka manawa i hāʻawi ʻia nā mea like a pau o ka makana, koho koke kekahi poʻe e noho i loko o kēia ʻoiaʻiʻo o ka lokomaikaʻi, hāʻawi ʻia lākou i ka manawa e leʻaleʻa iā lākou ma mua o ka poʻe i loaʻa ʻole ka koho. ʻO kā ka makana makana i nā kānaka āpau. He ʻokoʻa nā mea a ke kanaka e hana ai. Ke noho nei mākou i ka lokomaikaʻi o ke Akua, ua ʻike ʻia ka mea ʻike ʻole ʻia e mākou.

ʻO ka ʻike ʻole ʻia o ka lokomaikaʻi o ke Akua ʻaʻole ia e hoʻoemi maoli. Ua hāʻawi mai ke Akua iā ia iho iā mākou i hiki iā mākou ke ʻike a aloha iā ia a loaʻa i kāna kala ʻana a komo i kahi pilina me ia ma ke ʻano he Makua, ke Keiki a me ka ʻUhane Hemolele. Ke ola nei kakou ma ka manaoio aole ma ka ike. Ua ʻike mākou i kona makemake i loko o ko mākou ola, i ko mākou manaʻo a me kā mākou hana. Ua ʻike mākou he aloha ke Akua no ka mea ua ʻike mākou ʻo wai ʻo ia i loko o Iesū Kristo, nāna i "hōʻike" iā ia iā mākou. E like me ia ma Ioane 1,18 (Ua unuhi ʻia ka unuhi ʻōlelo New Geneva:
"ʻAʻohe kanaka i ʻike i ke Akua. Na ke Keiki hiwahiwa i hoike mai ia ia ia kakou, oia ke Akua ponoi, e noho ana ma ka aoao o ka Makua. E like me ka Paulo i olelo ai ma Pilipi 2,13 (New Geneva Translation) ‘o ia ‘oku pehē: “‘Oku ngāue ‘a e ‘Otua ‘i homoutolú, ‘oku ‘ikai ke teuteu‘i koe ke ke lava foki ke fai ‘a e me‘a ‘oku fiefia ai ‘a ia.”

Noho ana ma kona lokomaikai

ʻO Joseph Tkach
Peresidena GRACE ALOHA Koho


PDFʻIke ʻia ʻike