Audio
ʻO ka hana mana o ka hānauʻana o Iesū
"Hiki iā ʻoe ke heluhelu i kēia?" i nīnau mai ka mākaʻikaʻi iaʻu, e kuhikuhi ana i kahi hōkū kālā nui me kahi palapala ma ka ʻōlelo Latina: "Hic de virgine Maria Jesus Christ natus est." "E hoʻāʻo wau," i pane aku ai au, e hoʻāʻo ana i kahi unuhi, me ka hoʻohana ʻana. ka ikaika piha o ka'u Latin uuku, "Ma keia kahi i hanau ai o Iesu e ka Puahine Maria." "Ae, pehea kou manao?" i ninau aku ai ke kanaka. "Pela kou manao?"
ʻO koʻu kipa mua ʻana i ka ʻĀina Hemolele a ke kū nei au i loko o ka lua o ka Halepule o ka Nativity ma Betelehema. Ua kūkulu ʻia ka halepule e like me ka pākaua o ka Nativity ma luna o kēia lua a i ʻole ana kahi i hānau ʻia ai ʻo Iesu Kristo, e like me ka moʻomeheu. Ua ʻōlelo ʻia kahi hōkū kālā i hoʻonoho ʻia ma ka papahele keʻokeʻo e hōʻailona i ke kiko pololei i hānau ʻia ai ke akua. Pane aku au, "Ae, ke manaoio nei au ua hapai hana mana o Iesu [i ka opu o Maria]," aka, ua kanalua au ina paha ua kaha ka hoku kala i kona wahi i hanau ai. Ua hoʻopaʻapaʻa ke kanaka, he agnostic, ua hānau ʻia ʻo Iesū ma waho o ka male ʻana a ʻo nā moʻolelo euanelio o ka hānau puʻupaʻa e hoʻāʻo nei e uhi i kēia mea hilahila. ʻO ka poʻe kākau ʻEuanelio, ua manaʻo ʻo ia, ua ʻaiʻē wale lākou i ke kumumanaʻo o ka hānau ʻana mai nā moʻolelo kuʻuna pagan kahiko. Ma hope mai, i ko mākou hele ʻana a puni ka ʻāpana cobbled o Manger Square ma waho o ka halepule kahiko, ua kūkākūkā hohonu mākou i ke kumuhana.
ʻO nā moʻolelo mai koʻu wā kamaliʻi
Ua wehewehe au ʻo ka huaʻōlelo "hanau puʻupaʻa" e pili ana i ka hānau mua ʻana o Iesū; ʻo ia hoʻi, ka manaʻoʻiʻo ua hāpai ʻia ʻo Iesū ma loko o Maria e ka mana o ka ʻUhane Hemolele me ka ʻole o ka makua kāne kanaka. Ua aʻo maopopo ʻia ke aʻo ʻana ʻo Maria wale nō ka makua maoli o Iesū ma nā paukū ʻelua o ke Kauoha Hou: Mataio. 1,18-25 a me Luka 1,26-38. Hōʻike lākou i ka manaʻo kupua o Iesu ma ke ʻano he moʻolelo. Ua haʻi mai ʻo Mataio iā mākou:
“Penei ka hanau ana o Iesu Kristo: I ka wa i hoopalauia ai kona makuwahine o Maria na Iosepa, mamua o kona lawe ana ia ia i kona hale, ua ikeia ua hapai oia na ka Uhane Hemolele... Ua hoʻokō ʻia ka mea a ka Haku i ʻōlelo mai ai ma ke kāula, nāna i ʻōlelo: "Aia hoʻi, e hāpai ka wahine puʻupaʻa a e hānau mai he keiki kāne, a e kapa lākou i kona inoa ʻo ʻImanuʻela," ʻo ia hoʻi ka mea i unuhi ʻia: ʻO ke Akua me kākou. 1,18. 22-23).
Ua wehewehe ʻo Luka i ka pane ʻana o Maria i ka haʻi ʻana a ka ʻānela i ka hānau ʻana o ka puʻupaʻa: "A laila ʻōlelo ʻo Maria i ka ʻānela, Pehea lā kēia, ʻaʻole au i ʻike i ke kanaka? Olelo mai la ka anela ia ia, i mai la, E kau mai ana ka Uhane Hemolele maluna ou, a e malu mai ka mana o ka Mea kiekie ia oe; No laila, ʻo ka mea hemolele e hānau ʻia, e kapa ʻia ʻo ia ʻo ke Keiki a ke Akua." (Luke 1,34-35th).
Hoʻololi ʻē ʻia kēlā me kēia mea kākau. Ua kākau ʻia ka Euanelio a Mataio no kahi heluhelu heluhelu Iudaio a ua pili pū me ka hoʻokō ʻia o nā wānana a ka Makahiki Mua. Ua noʻonoʻo ʻo Helene, he Helene Helene i ke ao Helene a me Roma. Loaʻa iā ia kekahi lehulehu hālāwai me nā cosmopolitan - nā Karistiano o nā kumu pagan i noho ma waho o Palesetina.
E noʻonoʻo hou i ka moʻolelo a Mataio: "Penei ka hānau ʻana o Iesū Kristo: I ka wā i hoʻopalau ʻia ai kona makuahine na Iosepa, ma mua o kona lawe ʻana iā ia i ka hale, ua ʻike ʻia ua hāpai ʻo ia na ka ʻUhane Hemolele." ( Mataio 1,18). Haʻi ʻo Mataio i ka moʻolelo mai ko Iosepa manaʻo. Ua noʻonoʻo ʻo Iosepa e hemo malū i ka hoʻopaʻa ʻana. Akā, ʻike ʻia kahi ʻānela iā Iosepa a hōʻoiaʻiʻo iā ia: “E Iosepa, ka mamo a Dāvida, mai makaʻu ʻoe ke lawe iā Maria i kāu wahine; no ka mea, ʻo ka mea i loaʻa iā ia, no ka ʻUhane Hemolele ia." (Mat 1,20). Ua ʻae ʻo Iosepa i ka hoʻolālā Akua.
Ko e fakamoʻoniʻi ki hono kau lau ʻo e kau Siu ko e Mīsaiá, naʻe toe pehē ʻe Mātiu: “Naʻe fai ia kotoa pē ke fakahoko ʻa e meʻa naʻe folofola ʻa e ʻEikí ʻi he palōfita, ʻo pehē, ‘Vakai, ʻe toʻo ʻe ha puʻepuʻeiki pea fanauʻi ha foha, pea te nau ui. kona inoa ʻo ʻImanuela” ʻo ia hoʻi "ʻo ke Akua me mākou" (Mat 1,22-23). Hōʻike kēia iā ʻIsaia 7,14.
Maria moʻolelo
Me kona nānā pono ʻana i ka hana o nā wahine, haʻi ʻo Luka i ka moʻolelo mai ko Mary manaʻo. Ma ka moolelo a Luka, heluhelu kakou ua hoouna mai ke Akua i ka anela Gaberiela io Maria ma Nazareta. I mai la o Gaberiela ia ia: "Mai makau oe, e Maria, ua loaa ia oe ke aloha i ke Akua. Aia hoi, e hapai ana oe a e hanau mai he keikikane, a e kapa aku oe i kona inoa o Iesu.” (Luke 1,30-31th).
Pehea e hiki ai, i ninau aku ai o Maria, oiai he puupaa oia? Ua wehewehe ʻo Gaberiela iā ia ʻaʻole kēia he manaʻo maʻamau: "E hiki mai ka ʻUhane Hemolele ma luna ou, a e uhi mai ka mana o ka Mea Kiʻekiʻe iā ʻoe; No laila, ʻo ka mea hemolele e hānau ʻia, e kapa ʻia ʻo ia ʻo ke Keiki a ke Akua." (Luke 1,35).
ʻOiai ʻo ka hoʻomaopopo ʻole ʻia ʻana o kona hāpai ʻana a e hoʻopōʻino ai i kona kaulana, ua ʻae ʻo Mary me ka wiwo ʻole i ke kūlana kupaianaha: "Eia hoʻi, ʻo wau ke kauā wahine a ka Haku," wahi āna. "E hana ʻia mai iaʻu e like me kāu i ʻōlelo mai ai." (Luke 1,38). Ma o ka hana mana, ua komo ke Keiki a ke Akua i ka lewa a me ka manawa a lilo i embryo kanaka.
Ua lilo ka ʻōlelo i ʻiʻo
ʻO ka poʻe i manaʻoʻiʻo i ka hānau puʻupaʻa e ʻae pinepine ua lilo ʻo Iesū i kanaka no ko kākou ola. ʻO ka poʻe i ʻae ʻole i ka hānau puʻupaʻa e hoʻomaopopo iā Iesu no Nazareta ma ke ʻano he kanaka - a he kanaka wale nō. ʻO ke aʻo ʻana o ka hānau puʻupaʻa e pili pono ana i ke aʻo ʻana o ka incarnation, ʻoiai ʻaʻole like lākou. ʻO ka incarnation (incarnation, literally "embodiment") ka ʻōlelo aʻo e hōʻoia ana ua hoʻohui ke Keiki mau loa a ke Akua i ka ʻiʻo kanaka i kona akua a lilo i kanaka. Ua ʻike ʻia kēia manaʻoʻiʻo i kāna ʻōlelo akaka loa ma ka ʻōlelo mua o ka ʻEuanelio a Ioane: "A lilo ka Logou i ʻiʻo a noho pū me mākou" (Ioane. 1,14).
ʻO ke aʻo ʻana o ka wahine hānau ʻōpiopio i loaʻa ka hana mana iā Iesū me ka loaʻa ʻole o ka makuakāne kāne. Ua ʻōlelo ʻo ka ʻāpono a ua lilo ke Akua i ʻiʻo; Ua haʻi mai ka hānau hānau wahine pehea pehea. He mea hanohano kēia o nā mea ulu a ua komo i kahi ʻano hānau. Inā ʻo ke keiki e hānau ai he kāne wale nō, ʻaʻohe pono o ke ʻaha aʻoaʻo. ʻO ke kanaka mua, ʻo Adamu, ka mea hoʻohālike, ua hana ʻia e ka lima o ke Akua. ʻAʻohe ona makuakāne poʻo makuahine. ʻAʻole ʻo Adamu ke Akua. Ua hoʻoholo ke Akua e komo i ka poʻe ma o ke ʻano hānau wahine kupaianaha.
Ma hope mai?
E like me kā mākou i ʻike ai, ʻike ʻia ka ʻōlelo o nā ʻāpana ma Mataio a me Luka: He wahine wahine ʻo Maria i ka wā i loaʻa ʻia ʻo Iesū ma kona ʻuhane e ka ʻUhane Hemolele. He hana mana mai ke Akua mai. Akā me ka hiki ʻana mai o ka theology liberal - me kona kānalua nui o nā mea ʻē aʻe - ua nīnau ʻia kēia mau ʻōlelo hemolele no nā kumu like ʻole. ʻO kekahi o lākou kahi i manaʻo ʻia i ka hoʻomaka ʻana o nā moʻolelo o ka hānau ʻana o Iesū. Ua koi kēia kumuhana e like me ka hoʻokumu ʻana o ka manaʻo Karistiano mua, hoʻomaka ka poʻe Kristiano i ka hoʻohui ʻana i nā mea ponoʻī i ka moʻolelo kūpono o ko Iesu ola. ʻO ka hānau wahine, ua ʻōlelo ʻia, ʻo ia ke ʻano noʻonoʻo o ko lākou hiki ʻana i kā Iesū ke hāʻawi ʻana i ke kanaka no nā kānaka.
ʻO ka Jesus Seminar, kahi hui o ka poʻe loea Baibala manuahi e koho ana i nā ʻōlelo a Iesu a me ka poʻe euanelio, ʻo ia ka manaʻo. Ua hōʻole kēia poʻe theologian i ka moʻolelo o ka Baibala no ka manaʻo ʻana a me ka hānau ʻana o Iesū ma ke kapa ʻana he "post-creation." Wahi a lākou, ua moe ʻo Maria me Iosepa a i ʻole kekahi kāne.
Ua komo anei ka poe kakau o ke Kauoha Hou i ka moolelo ma ka hoonui ana ia Iesu Kristo? He "kaula kanaka" wale anei ʻo ia, he "kanaka maʻamau o kona manawa" i hoʻonani ʻia ma hope mai me ke ʻano kupua e ka poʻe hahai pono e "kākoʻo i kā lākou ʻōlelo aʻoaʻo Christological"?
ʻAʻole hiki ke mālama ʻia kēia mau ʻōnaehana. ʻO nā ʻōlelo hānau ʻelua mai Matthäus a me Lukas - me kā lāua mau ʻaoʻao a me nā hiʻohiʻona ʻano kūʻokoʻa - he kūʻokoʻa kekahi i kekahi. ʻO kaʻoiaʻiʻo, ʻo ke hana mana o kā Iesu ʻōlelo wale nō ka mea maʻamau ma waena o lākou. Hōʻike kēia i ka hoʻokumu ʻia o ka wahine hānau i kekahi kuʻuna mua, ʻike ʻia, ʻaʻole ia ma ka hoʻomohala ʻōwili ma hope.
He laha paha nā hana mana?
ʻOiai ʻo kona ʻāpono nui ʻia e ka ʻekekapi mua, he kuʻuna hana paʻakikī ka hānau ʻana o ke kaikamahine i loko o nā moʻomeheu o kēia wā, a no kekahi mau Karistiano, i kā mākou moʻomeheu o kēia wā. Manaʻo ka poʻe nui i ka manaʻo o ke ʻenekona supernatural e kūleʻa ana i nā mea maʻa. Ua ʻōlelo lākou he moʻokalaleo ʻo ka hānau ʻana mai o ka wahine i ka ʻaoʻao o ke Kauoha Kahiko.
ʻO ka hōʻole ʻana o Skeptics i nā supernatural e kūpono i ka hoʻokūkū kūpono a me ka noʻonoʻo kanaka humanistic. Akā no kahi keristiano, e hoʻopau ana i ka mea hoʻonani ma mua o ka hānau ʻana o Iesū Kristo, ʻo ia ka ʻae ʻana i kona ʻano kumu a me ka ʻike nui. No ke aha e hōʻole ai i ka hānau keiki wahine inā mākou e manaʻoʻiʻo i ka pono o Iesū Kristo a i kona ala hou ʻana mai ka make mai? Inā mākou e ʻae i kahi puka o ka ʻenehu [alahouana a piʻi i luna], no ke aha e komo ʻole ai ke komo a ke kanaka i loko o ka honua? ʻO ka hoʻonāukiuki a hōʻole paha i ka hānau wahine hānai i lawe i nā ʻōlelo ʻē aʻe o ko lākou waiwai a me ke ʻano. ʻAʻohe o mākou kumu a me nā mana i waiho ʻia no ka mea a mākou e manaʻoʻiʻo nei e like me ka poʻe Kristiano.
Na ke Akua mai
Hoʻokomo ke Akua iā ia iho i loko o ke ao nei, komo ikaika ʻo ia i nā hana kanaka, inā pono e hoʻopau i nā kānāwai kūlohelohe i mea e hoʻokō ai i kāna kumu - a lilo ʻo ia i ʻiʻo ma o ka hānau puʻupaʻa. I ka wā i komo ai ke Akua i loko o ke kino kanaka ma ke kino o Iesū, ʻaʻole ʻo ia i haʻalele i kona ʻano akua, akā ua hoʻohui ʻo ia i ke kanaka i kona akua. He Akua piha ʻo ia a he kanaka piha (Philipi 2,6-8; Kolosa 1,15-20; Hebera 1,8-9th).
Ua hoʻokaʻawale ʻia ʻo Iesu mai ke koena o ke kanaka. ʻO kona manaʻo ʻana he ʻokoʻa i hoʻoholo ʻia e ke Akua i nā kānāwai o ke ʻano. ʻO ka hānau puʻupaʻa e hōʻike ana i ka nui o ka mākaukau o ke Keiki a ke Akua e hele e lilo i Ola no mākou. He hōʻike kupanaha ia o ka lokomaikaʻi a me ke aloha o ke Akua (Ioane 3,16) i ka hooko ana i kana olelo hoopakele.
Ua lilo ke Keiki a ke Akua i hoʻokahi o mākou e hoʻopakele iā mākou ma ka ʻapo ʻana i ke ʻano o ke kanaka i hiki ai iā ia ke make no mākou. Ua hele mai ʻo ia i loko o ke kino i hoʻōla ʻia ka poʻe e manaʻoʻiʻo iā ia, a e hoʻolauleʻa ʻia, a e hoʻōla ʻia.1. Timotea 1,15). Hoʻokahi wale nō ke Akua a me ke kanaka e hiki ke uku i ke kumu kūʻai nui o nā hewa o ke kanaka.
E like me kā Paulo wehewehe ʻana: "A i ka hiki ʻana mai o ka manawa, hoʻouna mai ke Akua i kāna Keiki, i hānau ʻia e ka wahine a i hana ʻia ma lalo o ke kānāwai, e kūʻai lilo i ka poʻe ma lalo o ke kānāwai, i loaʻa iā mākou ka hoʻokama ʻana i keiki kāne (Galatia). 4,4-5). I ka poʻe e ʻae iā Iesu Kristo a manaʻoʻiʻo i kona inoa, hāʻawi ke Akua i ka makana nui o ke ola. Hāʻawi ʻo ia iā mākou i kahi pilina pilikino me ia. ʻE lava ke tau hoko ko e ngaahi foha mo e ngaahi ʻofefine ʻo e ʻOtuá—“ko e fānau ʻoku ʻikai fanauʻi ʻi he toto, pe ʻa e finangalo ʻo e kakanó, pe ko e loto ʻa e tangatá, ka ʻa e ʻOtua” (Sione 1,13).
ʻO Keith Stump
