Ka haipule oiaio

560 haipule maoliʻO ka hoʻopaʻapaʻa nui ma waena o ka poʻe Iudaio a me ko Samaria i ka wā o Iesū, kahi e hoʻomana ʻia ai ke Akua. No ka mea, ʻaʻohe kuleana o ka poʻe Samaria ma ka luakini ma Ierusalema, ua manaʻo lākou ʻo ka mauna Garizim ka wahi kūpono no ka hoʻomana ʻana i ke Akua, ʻaʻole ʻo Ierusalema. I ka wa i kukuluia'i ka luakini, ua haawi aku kekahi poe Samaria i na Iudaio e kokua ia lakou e kukulu hou i ko lakou luakini, a ua hoole loa aku o Zerubabela ia lakou. Ua pane ka poʻe Samaria ma ka hoʻopiʻi ʻana i ke Aliʻi o Peresia a hoʻōki i ka hana (Esra [space]] 4). I ka wa i kukulu hou ai na Iudaio i na pa o Ierusalema, ua hooweliweli aku ke kiaaina o Samaria e hoouka kaua i na Iudaio. I ka hope, ua kukulu ko Samaria i ko lakou luakini ponoi ma ka mauna Gerizima, ka poe Iudaio i kukulu i ka makahiki 128 BC. Ua lukuia o Chr. ʻOiai ʻo ke kānāwai o Mose ke kumu o kāu mau hoʻomana ʻelua, he ʻenemi ʻinoʻino lāua.

Iesū ma Samaria

Ua haʻalele ka hapa nui o nā Iudaio iā Samaria, akā ua hele ʻo Iesū i kēia ʻāina me kāna mau haumāna. Ua luhi, noho iho la ia ma ka luawai kokoke i ke kulanakauhale o Sukara, a hoouna aku la i kana poe haumana i ke kulanakauhale e kuai i ai. 4,3-8th). Hele mai la kekahi wahine no Samaria, a olelo mai la o Iesu ia ia. Ua haohao oia i kona kamailio ana me kekahi wahine Samaria, a o kana poe haumana hoi, ua kamailio oia me kekahi wahine (vv. 9 a me 27). Ua makewai ʻo Iesū akā ʻaʻohe mea me ia e huki ai i ka wai - akā ua hana ʻo ia. Ua hoʻopā ka wahine i ka manaʻo maoli o kahi Iudaio e inu i ka ipu wai o ka wahine Samaria. Ua manao ka nui o na Iudaio i keia ipu haumia e like me ka lakou mau oihana. ʻŌlelo maila ʻo Iesū iā ia, ʻī maila, Inā ʻike ʻoe i ka makana a ke Akua, a me ka mea nāna e ʻōlelo mai iā ʻoe, E hāʻawi mai ʻoe iaʻu i mea e inu ai, e noi mai ʻoe iā ia, a e hāʻawi mai ʻo ia i ka wai ola nou. 4,10).

Ua hoʻohana ʻo Iesū i kahi pāʻani ma nā ʻōlelo. ʻO ka huaʻōlelo "wai ola" ʻo ia hoʻi ka wai e kahe ana. Ua ʻike maopopo ka wahine ʻo ka wai wale nō ma Sukara aia ma ka luawai a ʻaʻohe wai kahe kokoke. No laila, nīnau akula ʻo ia iā Iesū i kāna mea i ʻōlelo ai. Olelo mai la o Iesu ia ia, i mai la, O ka mea e inu i keia wai, e makewai hou no ia; Akā, ʻo ka mea e inu i ka wai aʻu e hāʻawi aku ai iā ia, ʻaʻole ia e make wai mau loa; 4,13-14th).

ʻIke paha ka wahine e ʻae i ka ʻoiaʻiʻo maoli mai ka ʻenemi o kaʻiʻo? E inu paha ʻo ia i ka wai Iudaio? Ua hiki iā ia ke hoʻomaopopo me kēlā ʻano kumu, ʻaʻole loa ia e makewai a ʻaʻole hoʻi e hana koʻikoʻi. No ka mea hiki ʻole iā ia ke hoʻomaopopo i ka ʻoiaʻiʻo āna i kamaʻilio ai, huli nei ʻo Iesū i ka pilikia kumu o nā wahine. Kaʻimi ʻo ia e kāhea i kāna kāne a hoʻi pū me ia. ʻOiai ua ʻike ʻo ia ʻaʻohe kāne o kāna kāne, nīnau ʻo ia iā ia, aia paha he hōʻailona o kona mana uhane.

Ka haipule oiaio

Ma hope o ka ʻike ʻana he kāula ʻo Iesū, ua hoʻopuka ka wahine Samaria i ka hoʻopaʻapaʻa kahiko ma waena o ka poʻe Samaria a me nā Iudaio e pili ana i kahi kūpono e hoʻomana ai i ke Akua. "Ma luna o kēia mauna ko mākou poʻe kūpuna i hoʻomana ai, a ke ʻōlelo nei ʻoukou aia ma Ierusalema kahi e hoʻomana ai." (Ioane. 4,20).

"I mai la o Iesu ia ia, E ka wahine, e manaoio mai ia'u, e hiki mai auanei ka manawa e hoomana ole ai oukou i ka Makua ma keia mauna, aole hoi ma Ierusalema. ʻAʻole ʻoe i ʻike i ka mea āu e hoʻomana ai; aka, ua ike makou i ka makou e hoomana nei; no ka mea, no na Iudaio mai ke ola. Aka, e hiki mai ana ka hora, a o keia hoi keia, e hoomana aku ka poe hoomana oiaio i ka Makua me ka uhane a me ka oiaio; no ka mea, ke makemake nei ka Makua i ka poe hoomana pela. He ʻUhane ke Akua, a ʻo ka poʻe e hoʻomana iā ia e hoʻomana lākou iā ia me ka ʻuhane a me ka ʻoiaʻiʻo 4,21-24th).

Ua hoololi koke anei o Iesu i ke kumuhana? ʻAʻole, ʻaʻole pono. Ke hāʻawi mai nei ka ʻEuanelio a Ioane iā mākou i nā hōʻike hou aku: "ʻO nā ʻōlelo aʻu i ʻōlelo aku ai iā ʻoukou, he ʻuhane ia a he ola." 6,63). "ʻO wau ke ala a me ka ʻoiaʻiʻo a me ke ola" (Ioane 14,6). Ua hōʻike ʻo Iesū i kahi ʻoiaʻiʻo nui i ka ʻuhane i kēia wahine Samaria ʻē.

Akā, ʻaʻole maopopo ka wahine i ka mea e manaʻo ai no ia mea, a ʻōlelo ʻo ia: “Ua ʻike au e hele mai ana ka Mesia, ka mea i kapa ʻia ʻo Kristo. Ke hele mai ʻo ia, e haʻi mai ʻo ia iā mākou i nā mea a pau. ʻĪ maila ʻo Iesū iā ia: ʻO wau nō ka mea e ʻōlelo aku iā ʻoe "(v. 25-26).

ʻO kāna hōʻike ponoʻī "ʻO wau" (ka Mesia) - he mea ʻokoʻa loa. Ua ʻoluʻolu loa ʻo Iesū a ua hiki iā ia ke kamaʻilio ākea e pili ana i ia mea e hōʻoia i ka pololei o kāna ʻōlelo ʻana iā ia. Haʻalele ka wahine i kāna hue wai, a hoʻi akula i ke kūlanakauhale e haʻi aku i nā kānaka a pau no Iesu; a ua hoʻohuli ʻo ia i nā kānaka e nānā iā lākou iho, a ua nui ka poʻe o lākou i manaʻoʻiʻo. “Aka, nui ka poe Samaria o keia kulanakauhale i manaoio ia ia no ka olelo a ka wahine i hoike mai, Ua hai mai oia ia'u i na mea a pau a'u i hana'i. A hiki aku ko Samaria io na la, noi aku la lakou ia ia e noho me lakou; a malaila ia i noho ai i na la elua. A nui ka poe i manaoio no kana olelo” (v. 39-41).

E hoʻomana i kēia lā

He ʻuhane ke Akua a he pae ʻuhane ko mākou pilina me ia. Ma ka pili ʻana o kā mākou hoʻomana, iā Iesu a me ko mākou pilina me ia. ʻO ia ke kumu no ka wai ola a mākou e pono ai no ko mākou ola mau. Pono mākou i ko mākou ʻae e pono iā lākou a noi iā ia e hōʻino i ka makewai iā mākou. Ma nā ʻōlelo ʻē aʻe, i ka ʻōlelo hoʻohālike o Wīpī, e koi mākou i ko ka ilihune, makapō, a me ke kapa ʻole, no laila ke noi nei mākou iā Iesū no ka waiwai faaleagaga, ka maka, a me ka lole.

Ke pule nei ʻoe ma ka uhane a me ka ʻoiaʻiʻo a ke nānā aku nei iā Iesū no ka mea āu e pono ai. ʻAʻole hōʻike ʻia ka mālama a me ka hoʻomana ʻana i ke Akua e nā helehelena i waho, akā ma kou ʻano iā Iesū Kristo a ʻo ia ke hoʻolohe ʻana i nā ʻōlelo a Iesū a hiki mai i kou makuakāne ʻuhane ma o ia.

na Joseph Tkach