Mālamalama, akua a me ke aloha

I koʻu wā'ōpiopio, ke noho nei wau i loko o kahi hale keaka kiʻi i ka wā i puka aku ai ka mana. I ka pōʻeleʻele, ulu nui ka ʻōhumu o ka lehulehu i kēlā me kēia sekona. Nānā wau i ke kānalua o ke ʻimi nei e ʻike i kahi puka i ka manawa i wehe ai kahi mea i waho. Ua ninini ka mālamalama i loko o ka hale kiʻiʻoniʻoni a ua pau koke ka huli ʻana a me ka ʻimi kahālua.

A hiki i ka wā e hoʻokau ai mākou me ka pōʻeleʻele, ʻo ka hapa nui o mākou e ʻoluʻolu no ka hāʻawi ʻana. Eia naʻe, ʻaʻohe mea e ʻike ʻole ai ke kukui. ʻIke wale mākou i kekahi mea i ka mālamalama o ka kukui i kahi lumi. Ma kahi i kū ai kēia mea i ko mākou mau maka, e paipai ia i kā mākou mau leʻaleʻa optic a hoʻokumu i kahi hōʻailona e hiki ai i kā mākou lolo ke ʻike i ka mea i kūleʻa i ka lewa me kahi hiʻohiʻona, ka kūlana a me ka neʻe. ʻO ka hoʻomaopopo ʻana i ke ʻano o ka mālamalama. I nā wā ma mua ua ʻike ʻia nā kumumanaʻo e like me nā mea nolo, a laila e like me ka nalu. I kēia mau lā, ʻike ka hapanui o ka poʻe pisika me he mea lālepili. E nānā i nā mea a Einstein i kākau ai: Manaʻo ia i kekahi manawa ke hoʻohana mākou i hoʻokahi a i kekahi manawa nā kumuhana ʻē aʻe, aʻo mākou hiki ke hoʻohana i nā manawa ʻelua. Kū mākou i kahi ʻano hou o ka ʻike ʻole ʻana. Ua loaʻa iā mākou nā kiʻi kūʻē kue ʻelua. ʻO ka mea hoʻokahi, ʻaʻohe mea o lākou e hiki ke wehewehe pono i ke ʻano o ka ʻōmaʻomaʻo, akā me ka hana pū.

ʻO kahi hiʻohiʻona hoihoi e pili ana i ke ʻano o ka mālamalama ke kumu ʻaʻohe mana o ka pouli. ʻOiai hoʻopau ka mālamalama i ka pouli, ʻaʻole ʻoiaʻiʻo ka hoʻohuli. Ma ka Palapala Hemolele, he hana koʻikoʻi kēia hanana e pili ana i ke ʻano o ke Akua (mālamalama) a me ka ʻino (pōʻeleʻele a pouli paha). E nānā i ka mea a ka lunaʻōlelo Ioane i ʻōlelo ai 1. Johannes 1,5-7 (HFA) kākau: ʻO kēia ka ʻōlelo a mākou i lohe ai mai Kristo mai a ke hāʻawi aku nei mākou iā ʻoe: He mālamalama ke Akua. ʻAʻohe pōʻeleʻele me ia. No laila, inā e ʻōlelo mākou no ke Akua mākou a ke noho nei mākou i ka pouli o ka hewa, a laila ke hoʻopunipuni nei mākou a ke kūʻē nei i ka ʻoiaʻiʻo me ko mākou ola. Aka, ina e noho kakou ma ka malamalama o ke Akua, ua pili pu kakou kekahi i kekahi. A ʻo ke koko a kāna Keiki ʻo Iesū Kristo i hoʻokahe ai no kākou, ʻo ia ka mea e hoʻokuʻu ai iā kākou mai nā hewa a pau.

E like me kā Thomas F. Torrance i kākau ai i loko o kāna puke ʻo Trinitary Faith, ʻo ke alakaʻi mua o ka hale pule ʻo Athanasius, e pili ana i ke aʻo a John a me nā lunaʻōlelo mua ʻē aʻe, ua hoʻohana i ke ʻano o ka mālamalama a me kona ʻōlinolino e ʻōlelo e pili ana i ke ʻano o ke Akua e like me kā lākou i hana ai. iā mākou ma o Iesu Kristo lā: e like me ka mālamalama me ka ʻole o kona kukuna, pēlā nō ka Makua e haʻalele ʻole ai i kāna Keiki a i ʻole me ka ʻole o kāna ʻōlelo. Eia kekahi, e like me ka malamalama a me ka ʻōlinolino kekahi a ʻaʻole ʻano ʻē kekahi i kekahi, pēlā nō ka makuakāne a me kāna keiki ʻaʻole ʻokoʻa i kekahi i kekahi, akā me ke ʻano hoʻokahi. E like me ke Akua ka mālamalama mau loa, no laila ke Keiki a ke Akua, e like me ka radiation mau loa, ʻo ia ke Akua i loko ona iho ka mālamalama mau loa, me ka ʻole o ka hoʻomaka a me ka ʻole (ʻaoʻao 121).

Ua hoʻokumu ʻo Athanasius i kahi manaʻo koʻikoʻi i hōʻike pololei ʻia ʻo ia a me nā alakaʻi ʻē aʻe o ka ʻekalesia ma ka Creed of Nicaea: ʻO Iesu Kristo i kaʻana like me ka Makua i ke ʻano hoʻokahi (Greek = ousia) o ke Akua. Inā ʻaʻole ʻo ia, ʻaʻohe mea kūpono i ka wā i ʻōlelo ai ʻo Iesū, "ʻO ka mea i ʻike iaʻu ua ʻike nō hoʻi i ka Makua" (Ioane 1.4,9). E like me kā Torrance i ʻōlelo ai, inā ʻaʻole consubstantial ʻo Iesū (he ousia) me ka Makua (a no laila ke Akua piha), ʻaʻole mākou e loaʻa ka hōʻike piha o ke Akua iā Iesū. Aka, i ka Iesu hai ana mai he oiaio oia, o ka hoike ana, o ka ike ana ia ia, o ka ike ana i ka makua, o ka lohe ana ia ia, o ka lohe i ka makua e like me ia. ʻO Iesu Kristo ke Keiki a ka Makua ma ke ʻano, ʻo ia hoʻi, ma ke ʻano maoli a me ke ʻano. Manaʻo ʻo Torrance i ka "Trinitarian Faith" ma ka ʻaoʻao 119: ʻO ka pilina o ka Makua-Aloha ua hui pū me ka hoʻokahi o ke Akua pono mau loa a noho pū me ka Makua a me ke Keiki. ʻO ke Akua ka Makua e like me ʻO ia ka Makua mau loa o ke Keiki, a e like me ke Keiki ke Akua o ke Akua, e like me ke Keiki mau loa a ka Makua. Aia ka pilina maikaʻi a mau loa ma waena o ka Makua a me ke Keiki, me ka ʻole o ka "mamao" o ka noho ʻana, ka manawa, a me ka ʻike ma waena o lāua.

No ka mea hoʻokahi ka Makua a me ke Keiki i ka nui, hoʻokahi nō lākou i ka hana (hana). E nānā i ka mea a Torrance i kākau ai e pili ana i kēia i loko o ke Kumukanawai Karistiano o ke Akua. No laila ʻaʻohe Akua ma hope o Iesu Kristo, akā ʻo kēia Akua wale nō, ka mea a kona alo e ʻike ai i ka maka o ka Haku Iesū. ʻAʻohe akua pouli, ʻike ʻole ʻia, ʻaʻohe akua pōkole a mākou e ʻike ʻole ai akā hiki wale ke haʻalulu i mua o ka wā e pena ana ka lunamanao hewa i nā koʻikoʻi paʻakikī i kona hanohano.

ʻO kēia ʻike i ke ʻano (ʻano) o ke Akua, i hōʻike ʻia iā mākou ma o Iesu Kristo, he hana koʻikoʻi i ke kaʻina hana o ka hoʻokō ʻana i ka canon o ke Kauoha Hou. ʻAʻohe puke i hiki ke hoʻokomo ʻia i loko o ke Kauoha Hou ke ʻole ia e mālama i ka hui pono o ka Makua a me ke Keiki. No laila, ua lilo kēia ʻoiaʻiʻo a me ka ʻoiaʻiʻo ma ke ʻano he wehewehe nui (ʻo ia hoʻi, hermeneutic) ʻoiaʻiʻo kumu i hoʻoholo ʻia ai ka ʻike o ke Kauoha Hou no ka Ekalesia. ʻO ka hoʻomaopopo ʻana ʻo ka Makua a me ke Keiki (me ka ʻUhane) hoʻokahi i ke ʻano a kōkua ka hana iā mākou e hoʻomaopopo i ke ʻano o ka lokomaikaʻi. ʻO ka lokomaikaʻi ʻaʻole ia he mea i hana ʻia e ke Akua e kū ai i waena o ke Akua a me ke kanaka, akā, e like me kā Torrance i wehewehe ai, ʻo ia "ka hāʻawi ʻana mai o ke Akua iā mākou i kāna Keiki i hoʻomakeʻa ʻia, nona ka makana a me ka mea hāʻawi i hoʻokahi Akua hoʻokahi." ʻO ka nui o ka lokomaikaʻi o ke Akua he kanaka hoʻokahi, ʻo Iesū Kristo, no ka mea, ma, ma ona lā ke ola.

ʻO ke Akua Kahikolu, ʻo ka Malamalama mau loa, ʻo ia ke kumu o ka "mālamalama," ma ke kino a me ka ʻuhane. Ua hoouna mai ka Makua nana i malama i ka malamalama, i kana Keiki i malamalama no ke ao nei, a ua hoouna mai ka Makua a me ke Keiki i ka Uhane e hoomalamalama ai i na kanaka a pau. ʻOiai ke "noho nei ke Akua ma kahi mālamalama hiki ʻole ke ʻike ʻia" (1. ʻO Tim. 6,16), ua hōʻike mai ʻo ia iā ia iho iā mākou ma kona ʻUhane, ma ka "maka" o kāna Keiki i hoʻolilo ʻia, ʻo Iesū Kristo (cf 2. Korineto 4,6). ʻOiai inā pono mākou e nānā makaʻala i ka wā mua e "ʻike" i kēia mālamalama nui, ʻike koke ka poʻe e lawe iā ia i ka pōʻeleʻele a puni.

I ka mahanahana o ke kukui

ʻO Joseph Tkach
Peresidena GRACE ALOHA Koho

Ke ʻano o ka mālamalama, ke Akua a me ke aloha