He aha ke Kauoha Hou?

Ma kona ʻano kumu, hoʻomalu ka berita i ka pilina ma waena o ke Akua a me ke kanaka e like me ke ʻano o ka berita maʻamau a i ʻole ka ʻaelike e hoʻokele ai i kahi pilina ma waena o ʻelua a ʻoi aku paha. Ua paʻa ka berita hou no ka mea, ua make ʻo Iesū, ka mea hoʻohiki. He mea koʻikoʻi ka hoʻomaopopo ʻana i kēia no ka poʻe manaʻoʻiʻo no ka mea hiki ke kalahala i loaʻa iā mākou ma o "Kona koko ma ke keʻa," ke koko o ke Kauoha Hou, ke koko o Iesū ko mākou Haku (Kolosa. 1,20).

ʻO wai ka manaʻo?

He mea nui e hoʻomaopopo ʻo ka New Covenant ka manaʻo o ke Akua a ʻaʻole ia he manaʻo i hatched e ke kanaka. Ua ʻōlelo ʻo Kristo i kāna mau haumāna i kona hoʻokumu ʻana i ka ʻahaʻaina a ka Haku: "ʻO koʻu koko kēia o ka berita hou" (Mareko 1.4,24; Mataio 26,28). ʻO kēia ke koko o ka berita mau loa." (Hebera 1 Kor3,20).

Ua wānana nā kāula o ka berita kahiko i ka hiki ʻana mai o kēia berita. Ua wehewehe ʻo ʻIsaia i nā ʻōlelo a ke Akua "i ka mea i hoʻowahāwahā ʻia e nā kānaka, a i hoʻowahāwahā ʻia e ko nā ʻāina ʻē, i ke kauwā a nā mea ʻino.9,7-8; e nana hoi i ka Isaia 42,6). He kuhikuhi maopopo keia no ka Mesia, o Iesu Kristo. Ma o Isaia, ua wanana mai ke Akua, "E haawi aku au ia lakou i ka uku pono, a e hana au i berita mau loa me lakou" (Isaia 6).1,8).

Ua olelo no hoi o Ieremia no ia mea, Aia hoi, e hiki mai ana ka manawa, wahi a Iehova, e hana ai au i berita hou; mai ka aina o Aigupita mai.” (Ieremia 3 Kor1,31-32). Ua kapa hou ʻia kēia ʻo "ka berita mau loa" (Ieremia 3 Kor2,40).

Hoʻoikaika ʻo Ezekiela i ke ʻano kalahala o kēia berita. Ua ʻōlelo ʻo ia ma ka mokuna kaulana o ka Baibala e pili ana i nā "iwi maloʻo": "A e hana au i berita o ka maluhia me lākou, ʻo ia ka berita mau loa me lākou" (Ezekiel 37,26). 

No ke aha he berita?

Ma kāna ʻano pilikino, kahi kuʻikahi e pili ana i kahi pilina ma waena o ke Akua a me ke kanaka ma ke ʻano like o ka berita maʻamau a ʻāpiki paha e pili ana i kahi pilina ma waena o nā poʻe ʻelua a keu paha.

He mea kū hoʻokahi kēia i nā hoʻomana no ka mea ma nā moʻomeheu kahiko, ʻaʻohe pilina koʻikoʻi o nā akua me nā kāne a me nā wahine. Ieremia 32,38 e kuhikuhi ana i ke ano pili o keia berita berita: "E lilo lakou i poe kanaka no'u, a owau hoi ko lakou Akua."

Ua hoʻohana ʻia nā frets ma nā ʻoihana a me nā hoʻopukapuka e kū ai kānāwai. I ka wā o ka Old Testament, ua komo pū nā manawaleʻa a ʻIseraʻela a me nā mea hoʻomana i ka ʻikepili o ke kanaka me kahi alana koko a i ʻole ka liʻiliʻi o nā ʻano o nā ʻano e hoʻohālikelike ai i ka pili a me ke kūlana mua o ka ʻōlelo. I kēia lā ʻike mākou i kahi hiʻohiʻona mau o kēia ʻike i ka wā e ke hoʻololi nei nā kānaka i ke aniani e hōʻike i ko lākou manaʻo i ka berita o ka mare. Ma lalo o ka mana o ko lākou kaiāulu, ua hoʻohana nā kākala hemolele i nā ʻano hana like ʻole e hoʻopaʻa paʻa ai i kā lākou pilina pili me ke Akua.

"Ua maopopo ʻaʻole ʻokoʻa ka manaʻo o ka pilina o ka berita i nā mamo a ʻIseraʻela, a no laila ʻaʻole ia he mea kupanaha ua hoʻohana ke Akua i kēia ʻano pili e hōʻike i kona pilina me kona poʻe kānaka" (Golding 2004: 75).

Ua like ka berita a ke Akua ma waena ona a me ke kanaka me ia mau ʻaelike i hana ʻia i loko o ka lehulehu, ʻaʻole like kona kūlana. Ua nele ka New Covenant i ka manaʻo o ke kūkākūkā a me ka hoʻololi. Eia kekahi, ʻaʻole like ke Akua a me ke kanaka. "ʻO ka berita akua e hele mau loa ma mua o kona hoʻohālikelike honua" (Golding, 2004: 74).

ʻO ka hapa nui o nā frets loloa. ʻO ka mea hoʻohālikelike, ae hoʻomaikaʻi ʻia ka ʻano makemake me nā pōmaikaʻi, etc. A he mea hoʻihoʻi ka mea i kū ʻia ma nā ʻōlelo i ʻae ʻia.

ʻO kekahi ʻano o ka berita he berita kōkua. I loko o ia mea, hāʻawi ka mana kiʻekiʻe, e like me ke aliʻi, i ka lokomaikaʻi ʻole ʻia i kona mau makaʻāinana. Hiki ke hoʻohālikelike ʻia kēia ʻano berita me ka berita hou. Hāʻawi ke Akua i kona lokomaikaʻi i nā kānaka me ke ʻano ʻole. ʻOiaʻiʻo, ʻo ka hoʻolauleʻa ʻana i hiki ke hoʻokahe ʻia i ke koko o kēia berita mau loa i hana ʻia me ka ʻole o ke Akua i hoʻoili i kāna mau lawehala i ke kanaka (1. Korineto 5,19). Me ka ʻole o ka mihi a me ka manaʻo ʻole, ua make ʻo Kristo no mākou (Roma 5,8). ʻO ka lokomaikaʻi ma mua o ka hana Karistiano.

Pehea e pili ana i nā berita hou?

Kuhi ka hapanui o ka poʻe loea Baibala ma kahi o ʻehā mau berita ʻē aʻe ma kahi o ka berita hou. ʻO ia nā berita a ke Akua me Noa, ʻAberahama, Mose a me Dāvida.
ʻI heʻene tohi ki he kau Kalisitiane Senitaile ʻi ʻEfesō, naʻe fakamatalaʻi ai ʻe Paula kiate kinautolu ʻoku nau “fakataha ki he fuakava ʻo e talaʻofa,” ka ʻi he Kalaisi ko eni naʻa nau “ʻa ia naʻa nau maʻu ha mamao, ʻa ia naʻa nau ofi ʻi he toto ʻo Kalaisí” (ʻEfesō. 2,12-13), ʻo ia hoʻi, ma ke koko o ke Kauoha Hou, e hiki ai ke hoʻolauleʻa i nā kānaka a pau.

ʻO nā berita me Noa, ʻo ʻAberahama, a me David he mau kuleana kīnā ʻole e kū pololei ana iā Iesū Kristo.

“Ua malama au ia mea me ia i na la o Noa, i ka wa a'u i hoohiki ai, aole e hele hou na wai o Noa maluna o ka honua. No laila, ua hoʻohiki wau ʻaʻole au e huhū hou iā ʻoe, ʻaʻole hoʻi e ʻāhewa iā ʻoe. No ka mea, e hāʻule nā ​​kuahiwi, a e hāʻule nā ​​puʻu, akā, ʻaʻole e haʻalele koʻu lokomaikaʻi iā ʻoe, ʻaʻole hoʻi e hāʻule iho kaʻu berita o ka malu, wahi a Iēhova, ko ʻoukou lokomaikaʻi” (Isaia 5.4,9-10th).

Ua wehewehe ʻo Paulo ʻo Kristo ka hua i hoʻohiki ʻia a ʻAberahama, a no laila he mau hoʻoilina ka poʻe manaʻoʻiʻo a pau i ka lokomaikaʻi e ola ai (Galatia). 3,15-18). "Aka, ina na Kristo oukou, he poe keiki oukou na Aberahama, a me na hooilina e like me ka olelo hoopomaikai." (Galatia) 3,29). ʻO nā ʻōlelo hoʻohiki e pili ana i ka laina o Dāvida (Ieremia 23,5; 33,20-21) ua ʻike ʻia ma loko o Iesū, "ke kumu a me ka hua a Dāvida," ke Aliʻi o ka pono (Revelation 2).2,16).

ʻO ka Mosaic Covenant, i kapa ʻia ʻo ka Old Covenant, he kūlana. ʻO ke kūlana inā e hahai ka poʻe ʻIseraʻela i ke kānāwai o Mose i hoʻopaʻa ʻia, e hahai nā pōmaikaʻi, ʻo ia hoʻi ka hoʻoilina o ka ʻāina i ʻōlelo ʻia, ʻo ka hihiʻo a Kristo e hoʻokō ai ma ka ʻuhane: "A no laila ʻo ia hoʻi ka mea uwao o ka berita hou, i hiki ai ma kāna ka make, ka mea i hiki mai i mea e hoolaia ai mai na lawehala ana malalo o ka berita mua, i ka poe i kapaia, e loaa ia lakou ka hooilina mau loa i olelo mua ia mai ai." (Hebera. 9,15).

Ma ka mōʻaukala, ua komo pū nā frets i nā hōʻailona e hōʻike ana i ke komo mau ʻana o kēlā me kēia ʻaoʻao ʻelua. ʻO kēia mau hōʻailona e pili ana i ke Kauoha Hou. ʻO ka hōʻailona o ka berita me Noa a me ka hana ʻana, ʻo ia hoʻi, ʻo ke ānuenue, kahi ʻāpana kala o ka mālamalama. ʻO Kristo ka mālamalama o ke ao nei (Ioane 8,12; 1,4-9th).

ʻO ka hōʻailona no ʻAberahama ʻo ke ʻoki poepoe ʻana (1. Mose 17,10-11). Hoʻopili kēia me ka manaʻo o ka poʻe akamai e pili ana i ke ʻano kumu o ka huaʻōlelo Hebera berith, i unuhi ʻia ʻo ka berita, kahi huaʻōlelo pili i ka ʻokiʻoki. Hoʻohana ʻia ka huaʻōlelo "e ʻoki i ke kola" i kekahi manawa. Ua ʻoki poepoe ʻia ʻo Iesū, ka hua a ʻAberahama e like me kēia hana (Luke 2,21). Ua wehewehe ʻo Paulo ʻo ke ʻoki poepoe ʻana no ka poʻe manaʻoʻiʻo ʻaʻole ia ma ke kino akā ma ka ʻuhane. Ma lalo o ke Kauoha Hou, "ʻo ke ʻoki poepoe ʻana o ka naʻau ma ka ʻuhane, ʻaʻole ma ka palapala" (Roma 2,29; e nana hoi i ko Pilipi 3,3).

ʻO ka Sābati ka hōʻailona i hāʻawi ʻia no ka berita Mose (2. Mose 31,12-18). ʻO Kristo ke koena o kā mākou hana a pau (Mat 11,28-30; Hebera 4,10). ʻO kēia hoʻomaha no ka wā e hiki mai ana a me kēia manawa: "No ka mea, inā ua hoʻomaha ʻo Iosua iā lākou, inā ʻaʻole i ʻōlelo ke Akua i kekahi lā ma hope. No ia mea, he maha no ka poe kanaka o ke Akua.” (Hebera 4,8-9th).

He hōʻailona ko ke Kauoha Hou, ʻaʻole ia he ānuenue a ʻoki poepoe ʻia a ʻo ka Sābati. "No laila ʻo ka Haku ponoʻī e hāʻawi iā ʻoe i hōʻailona: Aia hoʻi, ua hāpai ka wahine puʻupaʻa, a e hānau ʻo ia i keiki kāne, a e kapa aku ʻo ia iā ia ʻo ʻImanuʻela." 7,14). ʻO ka hōʻike mua ʻana he poʻe kākou i ke Kauoha Hou a ke Akua, ua hele mai ke Akua e noho i waena o kākou ma ke ʻano o kāna Keiki, ʻo Iesū Kristo (Matthew. 1,21; John 1,14).

He olelo hoopomaikai no ka New Covenant. "Aia hoi," wahi a Kristo, "e hoouna aku au maluna o oukou i ka mea a ko'u Makua i olelo mua mai ai" (Luka 2 Kor.4,49), a ʻo kēlā ʻōlelo hoʻohiki ka makana o ka ʻUhane Hemolele (Acts 2,33; Galatia 3,14). Ua hoʻopaʻa ʻia ka poʻe manaʻoʻiʻo i ka New Covenant "me ka ʻUhane Hemolele i ʻōlelo ʻia, ʻo ia ka hōʻoiaʻiʻo o ko mākou hoʻoilina" (Epeso. 1,13-14). ʻAʻole hōʻailona ʻia ke Karistiano ʻoiaʻiʻo e ka ʻoki poepoe hoʻomana a i ʻole ke ʻano o nā kuleana, akā ma ka noho ʻana o ka ʻUhane Hemolele (Roma). 8,9). Hāʻawi ka manaʻo o ka berita i ka laulā a me ka hohonu o ka ʻike i hiki ke hoʻomaopopo ʻia ka lokomaikaʻi o ke Akua ma ke ʻano maoli, kiʻi, hōʻailona, ​​​​a me ka hoʻohālikelike.

ʻO nā frets wai e hoʻomau mau ana?

Pau nā ʻōlelo i kau ʻia ma luna nei i ka nani o ka berita mau loa. Hōʻike ʻo Paulo i kēia i kona hoʻohālikelike ʻana i ka berita a Mose, i kapa ʻia ʻo ka ʻekena kahiko, me ka berita hou.
ʻOku pehē ʻe Paula ki he fuakava ʻa Mōsese ko e “ʻoihana ʻomi ʻa e mate, ʻoku tohi ʻi he ngaahi tohi ʻi he maka” (2. Korineto 3,7; e nana hoi 2. Mose 34,27-28), a ʻōlelo ʻo ia ʻoiai he nani ia ma mua, "ʻaʻole e helu ʻia ka nani e kūʻē i kēlā nani nui," he kuhikuhi i ka ʻoihana o ka ʻUhane, ʻo ia hoʻi, ka New Covenant (2. Korineto 3,10). ʻO Kristo ke "kūpono ʻia e hoʻonani ʻia ma mua o Mose" (Hebera 3,3).

ʻO ka ʻōlelo Helene no ka berita, diatheke, e hāʻawi hou i kēia kūkākūkā i ka manaʻo hou. Hoʻohui ia i ke ʻano o kahi kuikahi, kahi mea hope loa a he makemake paha. ʻAʻole ia i hoʻohana i ka ʻōlelo berith ma kēia ʻano i loko o ke Kauoha Kahiko.

Ua hoʻohana ka mea kākau o ka Hebera i kēia ʻano Helene. ʻO ka Mosaic a me ke Kauoha Hou e like me nā berita. ʻO ka Mosaic Covenant ka berita mua [will] i hoʻopau ʻia ke kākau ʻia ka lua. "A laila lawe ʻo ia i ka mua e hoʻonoho i ka lua." (Hebera 10,9). "No ka mea, ina i hala ole ka berita mua, ina aole he wahi kaawale no kekahi." (Hebera 8,7). ʻO ka berita hou "ʻaʻole like me ka berita aʻu i hana ai me ko lākou poʻe kūpuna" (Hebera 8,9).

No laila, ʻo Kristo ka mea uwao o ka "ka berita maikaʻi aʻe, i hoʻokumu ʻia ma nā ʻōlelo hoʻohiki maikaʻi aʻe" (Hebera 8,6). Ke hana kekahi i palapala kauoha hou, ʻo nā palapala kauoha mua a me ko lākou mau ʻōlelo, ʻaʻohe mea nani o lākou, nalowale ko lākou hopena, ʻaʻole paʻa hou, a makehewa i ko lākou mau hoʻoilina. "Ma ka ʻōlelo ʻana 'he berita hou,' haʻi ʻo ia i ka mea mua i ka wā kahiko. Akā, ʻo ka mea i kahiko ʻia a ʻoi aku hoʻi ua kokoke i kona hopena. ”(Hebera 8,13). No laila, ʻaʻole hiki ke koi ʻia nā ʻano o ka mea kahiko ma ke ʻano he kūlana no ke komo ʻana i ka berita hou (Anderson 2007: 33).

ʻOiaʻiʻo: "No ka mea, ma kahi o ka palapala kauoha, ua hiki i ka make o ka mea nāna i hana ka palapala kauoha. No ka mea, ma ka make wale no e paa ai ka palapala kauoha; ʻAʻole ia i ikaika i kona wā e ola ana ka mea nāna i hana." (Hebera 9,16-17). No keia kumu i make ai o Kristo a loaa ia kakou ka huikala ana ma ka Uhane. "No keia makemake, ua huikalaia kakou i ka manawa hookahi ma ka haawi ana i ke kino o Iesu Kristo." (Hebera. 10,10).

ʻAʻole pono ka ʻoihana o ka ʻōnaehana mōhai i loko o ka berita Mosaic, "no ka mea, ʻaʻole hiki i ke koko o nā bipi a me nā kao ke lawe aku i ka hewa" (Hebera. 10,4), a ua kāpae ʻia ka berita mua i hiki iā ia ke hoʻokumu i ka lua (Hebera 10,9).

ʻO ka mea nāna i kākau i ka Hebera, hopohopo nui ia e hoʻomaopopo kāna poʻe heluhelu i ke koʻikoʻi o ke aʻo ʻana o ke Kauoha Hou. E hoʻomanaʻo i ke ʻano o ka berita kahiko i ka poʻe i hōʻole iā Mose? "Ina e uhai kekahi i ke kanawai o Mose, e make oia me ke aloha ole i na mea hoike elua a ekolu." (Hebera. 10,28).

"Pehea la ka oi aku o ka oi aku o ka oi aku o ka hoopa'i e pono ai ke hehi i ke Keiki a ke Akua, me ka helu haumia i ke koko o ka berita ana i huikala ai, a me ka hoino i ka uhane o ka lokomaikai" (Hebera. 10,29)?

panina

Ua paʻa ka berita hou no ka mea, ua make ʻo Iesū, ka mea hoʻohiki. He mea koʻikoʻi ka hoʻomaopopo ʻana i kēia no ka poʻe manaʻoʻiʻo no ka mea hiki ke kalahala i loaʻa iā mākou ma o "Kona koko ma ke keʻa," ke koko o ke Kauoha Hou, ke koko o Iesū ko mākou Haku (Kolosa. 1,20).

na James Henderson