Audio
ʻO ko mākouʻike hou i loko o Kristo
Ua kapa ʻo Martin Luther i ka poʻe Kristiano "he poʻe hewa a me ka poʻe haipule". Ua kākau mua ʻo ia i kēia huaʻōlelo ma ka Latin simul iustus et peccator. ʻO Simul ʻo ia hoʻi "ma ka manawa like", ʻo ka iustus ʻo ia ka "pololei", et ʻo ia hoʻi "a" a ʻo ka peccator ʻo ia ka "hewa". Lawe ʻia ma ke ʻano maoli, ʻo ia ka mea e noho nei mākou i ka hewa a me ka hewa ʻole i ka manawa like. A laila, ʻo ka ʻōlelo a Lutera he kūʻē i ka ʻōlelo. Akā, ua ʻōlelo hoʻohālikelike ʻo ia, e makemake ana e kamaʻilio i ka paradox i loko o ke aupuni o ke Akua ma ka honua ʻaʻole loa mākou e kaʻawale loa mai nā mana hewa. ʻOiai ua hoʻolauleʻa mākou i ke Akua (ka poʻe haipule), ʻaʻole mākou e ola i kahi ola e like me Kristo (nā hewa). I ka hoʻokumu ʻana i kēia ʻōlelo, ua hoʻohana ʻo Lutera i ka ʻōlelo a ka lunaʻōlelo ʻo Paulo e hōʻike i ka helu pālua o ka naʻau o ka ʻeuanelio. ʻO ka mua, ua hoʻoili ʻia kā mākou hewa iā Iesū a iā mākou i kona pono. ʻO kēia jargon kānāwai o ka imputation hiki ke hōʻike i ka mea ma ke kānāwai a no laila ʻoiaʻiʻo maoli, ʻoiai inā ʻaʻole ʻike ʻia i ke ola o ka mea e pili ana. Ua ʻōlelo pū ʻo Luther, ma waho o Kristo ponoʻī, ʻaʻole i lilo kona pono iā mākou iho (ma lalo o ko mākou mana). He makana ia na kakou wale no ke ae mai kakou ia ia. Loaʻa iā mākou kēia makana ma ka hui pū ʻana me ka mea hāʻawi i ka makana, no ka mea, ʻo ka mea hāʻawi ka makana, ʻo Iesū ko mākou pono! ʻOiai mākou e ʻae nei i ka hapa nui o ka ʻōlelo, aia kekahi mau ʻano i ʻae ʻole mākou. ʻO kā J. de Waal Dryden ka hoʻohewa ʻana i loko o kahi ʻatikala ma The Journal of the Study of Paul and His Letters i ʻōlelo ai penei (Mahalo wau i koʻu hoaaloha maikaʻi ʻo John Kossey no ka hoʻouna ʻana mai iaʻu i kēia mau laina):
ʻO ka ʻōlelo a [Luther] e kōkua i ka hōʻuluʻulu ʻana i ka manaʻo o ka mea hewa i hoʻāpono ʻia e hoʻopono ʻia e ka pono "haole" o Kristo, ʻaʻole ma ka pono o kēlā me kēia kanaka. Ma kahi o kēia ʻōlelo ʻaʻole i kōkua ʻia ke nānā ʻia - inā me ka noʻonoʻo a me ka ʻike ʻole paha - ʻo ia ke kumu no ka hoʻolaʻa ʻana (o ke ola Kalikiano). Aia ka pilikia maanei i ka hoʻomau ʻana i ka ʻike ʻana i ka Karistiano he "hewa". ʻO ka noun peccator ka mea i hōʻike ʻoi aku ma mua o ka makemake ʻole a i ʻole makemake no nā hana i pāpā ʻia, akā wehewehe i ke aʻo ʻana o ka Karistiano. ʻAʻole hewa wale ke Karistiano ma kāna mau hana, akā ma kona ʻano hoʻi. ʻO ke kiʻi wehewehe ponoʻī o ka mea hewa i hoʻāpono ʻia, ʻoiai e haʻi ana i ke kala kala ʻana, hoʻohaʻahaʻa ia i ke kala ʻana i ka wā e hōʻike ana i ka ʻike ʻana iā ia iho he kanaka hewa loa no ka mea ʻaʻole ia e hoʻokaʻawale i ka mea transformative o Kristo. A laila e loaʻa i ka Karistiano ka hoʻomaopopo ʻana iā ia iho i hoʻoikaika ʻia e ka hana maʻamau a laila e hōʻike i kēia ʻike ma ke ʻano he pono Karistiano. Ma kēia ʻano, hoʻoulu ʻia ka hilahila a me ka hoʻowahāwahā iā ia iho. ("Revisiting Roma 7: Law, Self, Spirit," JSPL (2015), 148-149)
E hoʻokae i kā mākou ʻike hou iā Kristo
E like me kā Dryden i ʻōlelo ai, "hoʻokiʻekiʻe ke Akua i ka mea hewa i kahi kūlana kiʻekiʻe." Ma ka lokahi a me ka launa pu me ke Akua, iloko o Kristo a ma ka Uhane, he "mea hou" kakou (2. Korineto 5,17) a hoʻololi ʻia i hiki iā mākou ke "komo" i "ke ʻano o ke Akua" (2. Petrus 1,4). ʻAʻole mākou he poʻe hewa hou i makemake e hoʻopakele ʻia mai ko lākou ʻano hewa. Akā, he poʻe keiki hānai, aloha, hoʻolauleʻa mākou na ke Akua i hana ʻia ma ke ʻano o Kristo. Ke hoʻololi nei ko mākou manaʻo e pili ana iā Iesu a me mākou iho i ko mākou ʻae ʻana i ka ʻoiaʻiʻo o ko mākou ʻano hou iā Kristo. ʻIke mākou ʻaʻole na mākou no ko mākou ʻano, akā no Kristo. ʻAʻole na mākou no ko mākou manaʻoʻiʻo (ʻaʻole i piha mau), akā ma ka manaʻoʻiʻo iā Iesū. E nānā i ka hōʻuluʻulu ʻana o Paulo i kēia ma kāna leka i ka ʻekalesia ma Galatia:
Ke ola nei au, ʻaʻole naʻe ʻo wau, akā ʻo Kristo ke ola i loko oʻu. No ka mea, o ka'u mea e ola nei ma ke kino, ke ola nei au ma ka manaoio i ke Keiki a ke Akua, ka mea i aloha mai ia'u, a haawi mai ia ia iho no'u. 2,20).
Ua hoʻomaopopo ʻo Paulo iā Iesu ʻo ke kumuhana a me ke kumu o ka manaʻoʻiʻo hoʻōla. Ma ke ano he kumuhana oia ka mea uwao ikaika, ka mea kakau o ka lokomaikai. Ma ke ʻano he mea, pane mai ʻo ia e like me kekahi o mākou me ka manaʻoʻiʻo maikaʻi loa, e hana ana ma ko mākou wahi a no mākou. ʻO kona manaʻoʻiʻo a me kona kūpaʻa, ʻaʻole kā mākou, e hāʻawi iā mākou i ko mākou ʻike hou a ʻo ia ka mea e hoʻopono ai iā mākou. E like me kaʻu i ʻike ai i kaʻu hōʻike hebedoma i kekahi mau pule i hala aku nei, i ka hoʻopakele ʻana iā mākou, ʻaʻole hoʻomaʻemaʻe ke Akua i ko mākou ʻaʻahu a laila waiho iā mākou i kā mākou hana ponoʻī e hahai iā Kristo. Akā, ma ka lokomaikaʻi e hiki ai iā mākou ke komo me ka hauʻoli i nā mea āna i hana ai i loko a ma o mākou. ʻO ka lokomaikaʻi, ʻike ʻoe, ʻoi aku ia ma mua o ka ʻālohilohi i nā maka o ko kākou Makua Lani. Na ko kakou Makua i wae mai ia kakou, nana i haawi mai ia kakou i na makana a me na olelo hoopomaikai o ke ola hemolele iloko o Kristo, e like me ka hoapono ana, ka hoomaemae ana, a me ka hoonaniia.1. Korineto 1,30). ʻIke mākou i kēlā me kēia ʻano o ko mākou ola ma o ka lokomaikaʻi, i hui pū me Iesū, ma o ka ʻUhane i hāʻawi ʻia mai iā mākou i mau keiki aloha a ke Akua.
ʻO ka noʻonoʻo ʻana i ka lokomaikaʻi o ke Akua ma kēia ʻano e hoʻololi i ko mākou manaʻo i nā mea āpau. No ka laʻana: Ma kaʻu hana maʻamau i kēlā me kēia lā, ke noʻonoʻo nei au i kahi aʻu i huki ai iā Iesu. I koʻu noʻonoʻo ʻana i koʻu ola mai ka hiʻohiʻona o koʻu ʻike i loko o Kristo, ua hoʻololi ʻia koʻu manaʻo i ka hoʻomaopopo ʻana ʻaʻole kēia kahi mea aʻu e makemake ai e kauo iā Iesu, akā ua kāhea ʻia au e hahai iā ia a hana i kāna hana. ʻO kēia hoʻololi i ko mākou manaʻo ʻo ia ka mea e ulu ai i ka lokomaikaʻi a me ka ʻike iā Iesū. Ke hoʻokokoke nei mākou iā ia, kaʻana like mākou i kāna hana. ʻO kēia ka manaʻo o ka noho ʻana iā Kristo i ʻōlelo ʻia e ko kākou Haku ma Ioane 15. Ua kapa ʻia ʻo Paulo he "huna" iā Kristo (Kolosa 3,3). Manaʻo wau ʻaʻohe wahi maikaʻi e hūnā ʻia no ka mea ʻaʻohe mea i loko o Kristo akā ʻo ka maikaʻi. Ua hoʻomaopopo ʻo Paulo ʻo ka pahuhopu o ke ola ke noho i loko o Kristo. ʻO ka noho ʻana i loko o Iesū e lawe mai i ka hanohano a me ka manaʻo i loko o kā mākou mea nāna i hana no mākou mai kinohi mai. Hoʻokuʻu kēia ʻike iā mākou e noho kūʻokoʻa mai ke kala ʻana mai o ke Akua a ʻaʻole i loko o ka hilahila a me ka hewa. Hoʻokuʻu ʻia mākou e noho me ka ʻike paʻa e hoʻololi ke Akua iā mākou mai loko mai ma o ka ʻUhane. ʻO kēia ka ʻoiaʻiʻo o ko mākou ʻoiaʻiʻo i loko o Kristo ma ka lokomaikaʻi.
E unuhi hewa a unuhi i ke ʻano o ko ke Akua lokomaikaʻi
ʻO ka mea pōʻino, nui ka poʻe i kuhi hewa i ke ʻano o ka lokomaikaʻi o ke Akua a ʻike iā ia he ala manuahi i ka hewa (ʻo ia ka hewa o ka antinomianism). ʻO ka mea maʻamau, ʻike pinepine ʻia kēia kuhi inā makemake ka poʻe e hoʻopaʻa i ka lokomaikaʻi a me ka pilina pili aloha me ke Akua i loko o ke kānāwai (ʻo ia ka hewa o ke kānāwai). Ma loko o kēia hoʻolālā kānāwai, ʻike pinepine ʻia ka lokomaikaʻi ʻo ke ʻano ʻokoʻa o ke Akua i ka lula. A laila lilo ʻo Grace i kumu kumu kānāwai no ka hoʻolohe like ʻole. Ke hoʻomaopopo ʻia ka lokomaikaʻi ma kēia ʻano, ʻaʻole mālama ʻia ka manaʻo Baibala o ke Akua ʻo ka Makua aloha e pāpā ana i kāna mau keiki aloha. ʻAʻole ʻae ʻia nā hana kānāwai, a ʻo ka lokomaikaʻi ʻaʻole he ʻokoʻa i ka lula. ʻO kēia kuhi hewa ʻana o ka lokomaikaʻi e alakaʻi pinepine ai i nā nohona kuʻuna, ʻaʻole i hoʻonohonoho ʻia e ʻokoʻa me ke ola ma muli o ka lokomaikaʻi a me ke ola ʻeuanelio a Iesu i hāʻawi mai ai iā mākou ma o ka ʻUhane Hemolele.
Hoʻololi ʻia e ka lokomaikaʻi
ʻO kēia kuhi hewa ʻole o ka lokomaikaʻi (me kāna mau manaʻo hewa e pili ana i ke ola Kalikiano) hiki ke hōʻoluʻolu i ka lunamanaʻo hewa, akā naʻe me ka ʻike ʻole ʻole i ka lokomaikaʻi o ka loli - ke aloha o ke Akua i loko o ko mākou mau naʻau e hiki ke hoʻololi iā mākou ma o ka ʻUhane. ʻO ka nalo ʻana i kēia ʻoiaʻiʻo e alakaʻi i ka hewa i aʻa i ka makaʻu. Ma ke kamaʻilio ʻana mai koʻu ʻike ponoʻī, hiki iaʻu ke ʻōlelo aku ʻo ke ola i hoʻokumu ʻia i ka makaʻu a me ka hilahila he ala maikaʻi ʻole ia i kahi ola i hoʻokumu ʻia i ka lokomaikaʻi. No ka mea, he ola keia i alakaiia e ke aloha hoololi o ke Akua, nana kakou i hoapono a hoano ma ko kakou hui ana me Kristo ma ka mana o ka Uhane. E nānā i ka ʻōlelo a Paulo iā Tito:
No ka mea, ua ikea mai ka lokomaikai hoola o ke Akua i na kanaka a pau, a ua ao mai ia kakou i mea e haalele ai kakou i ke ano hewa a me na kuko o ke ao nei, a e noho naauao, me ka hoopono, a me ka haipule ma keia ao. (Tito 2,11-12)
ʻAʻole ke Akua e hoʻopakele iā mākou e waiho wale iā mākou i ka hilahila, ka hemahema, a me nā ala hewa a me nā mea ʻino. Nāna i hoʻopakele iā mākou ma ka lokomaikaʻi i hiki ai iā mākou ke ola i kāna pono. No ka mea, aole i aloha ke Akua ma luna o mākou. Hoʻomau ʻo ia e hāʻawi iā mākou i ka makana o ka māhele ʻana i ke hui pū ʻana me ke Keiki a me ka launa pū me ka Makua, a me ka hiki pū hoʻi i ka ʻUhane Hemolele i loko o mākou. Ke hoʻololi nei iā mākou e lilo hou aku iā Kristo. ʻO ke aloha ka mea e pili ana i kā mākou pilina me ke Akua.
Ma loko o Kristo mākou e aloha mau ai mākou i nā keiki aloha a ko mākou Makua lani. Pau nā mea āna i noi mai ai iā mākou e ulu a pōmaikaʻi ai a ʻike hoʻi iā ia. Ke ulu mākou i ka lokomaikaʻi ma ke aʻo ʻana e hilinaʻi iā ia ma waena a me ka ulu ʻana o ka ʻike iā ia e ka hahai ʻana iā ia a me ka hoʻolimalima manawa me ia. ʻAʻole ke aloha wale ke Akua iā mākou ma ka lokomaikaʻi ke ola kākou i nā ola ma ka hoʻolohe a me ka weliweli, akā ua hoʻololi ʻo ia iā mākou ma ka lokomaikaʻi. ʻAʻole pili i ko mākou pilina me ke Akua, a ma o Makou, ʻaʻole ulu i kahi manaʻo kahi e pono ai mākou he makemake i ke Akua a me kāna lokomaikaʻi. Ma ke ʻano ʻē, hilinaʻi ʻia ko mākou ola iā ia i nā ʻano āpau. Hana ʻo ia iā mākou hou ma ka holoi ʻana iā mākou i waho. Inā mākou e aʻo e noho ma kona aloha, e ʻike kākou iā ia, e aloha maikaʻi iā ia a me kona mau ala. Ma muli o ko mākou ʻike a aloha ʻana iā ia, ʻoi aku ka nui o kākou e ʻike i ke kūʻokoʻa e hoʻomaha ai i loko o kona aloha, ka ʻole mai ka hala, makaʻu a me ka hilahila.
Heluhelu mai ʻo Paulo penei.
No ka mea, ua hoolaia oukou ma ka lokomaikai ma ka manaoio, aole ia no oukou iho; No ka mea, o kakou kana hana, i hanaia iloko o Kristo Iesu no na hana maikai a ke Akua i hoomakaukau mua ai i hele kakou ma ia mau mea (Epeso. 2,8-10th).
Mai poina iā kākou ʻo ka manaʻoʻiʻo o Iesū - ʻo kona ʻoiaʻiʻo - nāna e hoʻōla a hoʻololi iā mākou. E like me kā ka mea kākau o ka Hebera e hoʻomanaʻo mai nei, ʻo Iesū ka mea hoʻomaka a hoʻopau i ko mākou manaʻoʻiʻo2,2).
na Joseph Tkach
