Kupunipuni

392 kahuMa ka hōʻike kīwī ʻAmelika ʻo "Hee Haw" (mai 1969 a 1992 me nā mele ʻāina a me nā kiʻi kiʻi) aia kahi ʻāpana ʻakaʻaka me ka "four gossips" e hīmeni ana i kahi mele liʻiliʻi e like me kēia: "Hear, hear .. .we. 'A'ole ka po'e e holo a hoolaha ana i na lono, no ka mea,... 'a'ole mākou ka po'e e ka'a ka'a'ōlelo, 'a'ole loa...'a'ole loa mākou e hana hou aku, hee-haw a mākaukau, 'oiai, i ka manawa koke. ʻike ʻoe i ka mea hou?" Leʻaleʻa pololei? Aia nā ʻano like ʻole o ka ʻōlelo. ʻO ka ʻoiaʻiʻo, aia nā ʻōlelo ʻōlelo maikaʻi, nā ʻōlelo ʻino, a me nā ʻōlelo ʻino ʻino.

ʻO kaʻili

Aia kekahi mea e like me ka ʻōlelo ʻōlelo maikaʻi? ʻOiaʻiʻo, he nui nā manaʻo o ka ʻōlelo. ʻO kekahi o lākou e pili ana i ka hoʻololi ʻana o ka nūhou. ʻO kēia wale nō e pili ana i ka mālama ʻana i kekahi i kekahi. "Holo hou ʻo Maria i kona lauoho". "Loaʻa iā Hans kahi kaʻa hou". "Ua hānau keiki ʻo Julia." ʻAʻohe mea e huhū inā hoʻolaha ʻia kēlā ʻike ākea e pili ana iā lākou iho. Kōkua kēia ʻano kamaʻilio iā mākou e kūkulu i nā pilina a hiki ke hoʻonui i ka ʻike a me ka hilinaʻi i waena o kekahi.

Kāhea ʻino

ʻO kekahi manaʻo ʻē aʻe o ka ʻōlelo haʻihaʻi e pili ana i ka hoʻolaha ʻana i nā lono, ʻo ka hapa nui o ke ʻano koʻikoʻi a pilikino paha. Makemake nui anei mākou e ʻike i nā mea huna a kekahi? ʻAʻole pili inā he ʻoiaʻiʻo lākou a ʻaʻole paha. ʻAʻole pono ka hoʻomaka ʻana o ia mau mea ma ke ʻano he hapa ʻoiaʻiʻo, akā liʻiliʻi e hoʻoili ʻia mai nā hoaaloha pili a i nā hoaaloha pili ʻē aʻe, a na lākou e hāʻawi aku i ko lākou mau hoaaloha pili, a i ka hopena, ua kekee loa nā hopena, akā ʻo nā mea āpau. o lakou i manaoioia. E like me ka ʻōlelo: "Makemake kekahi e manaʻoʻiʻo i ka mea i hāwanawana ʻia i kekahi ma hope o ka lima". Hiki ke ʻeha kēia ʻano ʻōhumu a hiki i ka ʻeha. ʻIke maʻalahi ka ʻōlelo ʻino ma ka ʻoiaʻiʻo e kū koke ke kamaʻilio ʻana ke komo ke kumuhana i loko o ka lumi. Inā ʻaʻole ʻoe e ʻaʻa e haʻi pololei i ke kanaka, a laila ʻaʻole pono e hana hou.

ʻĀhā kikowaena

ʻO ka hōʻoluʻolu a hōʻino paha e hoʻolālāʻia e hōʻino i kahi inoa kanaka. Hele aku kēia i kahi mea i lohe ʻia. ʻO kēia e pili ana i nā wahaheʻe e ʻōlelo ʻia nei e hōʻeha ai i ke kaumaha a me ke kaumaha kaumaha. Hiki iā lākou ke neʻe maʻalahi ma o ka Pūnaewele. Eia naʻe, manaʻoʻiʻo ka poʻe i ka mea i paʻi ʻia ma mua o ka mea i hawanā ʻia i ko lākou pepeiao.

ʻO kēia ʻano ʻōlelo haʻihaʻi me he mea lā ʻaʻole loa ia a hiki i ka wā e lilo ai kekahi i mea paʻa o ia ʻano ʻino. Hoʻohana nā haumāna ʻino i kēia ʻano hana i nā haumāna ʻē aʻe a lākou e makemake ʻole ai. Hoʻomake ka Cyberbullying i nā poʻe ʻōpio he nui i ka pepehi kanaka. Ma ʻAmelika, ua kapa ʻia kēia he bullycide. ʻAʻole he mea kupanaha ka ʻōlelo ʻana o ka Baibala, "ʻO ka mea hoʻopunipuni ka mea e hakakā ai, a ʻo ka mea ʻōlelo ʻino hoʻi e hoʻokaʻawale i nā hoaaloha." (Proverbs 1 Cor.6,28). Ua ʻōlelo nō hoʻi ʻo ia, "ʻO nā ʻōlelo a ka mea ʻōlelo hōʻino, ua like ia me nā ʻōlelo aʻo, a ua ale koke ʻia." (Proverbs 1 Cor.8,8).

Pono mākou e hoʻomaopopo pono i kēia: ʻo ke kūleʻa ʻana me he ʻulu hulu ʻē ia e lawe ʻia ana e ka makani mai kekahi wahi a i kekahi. Lawe i nā hulu he ʻumi a puhi i ka lewa. A laila e ho'āʻo e hopu hou i nā hulu a pau. ʻO kēlā hana ia he hikiʻole ke hana. ʻO ia no ka pelekikena. Ke hoʻokau nei ʻoe i kahi moʻolelo kuʻuna i ka honua, ʻaʻole hiki iā ʻoe ke kiʻi hou no ka mea ke puhi ʻana mai kahi a i kahi i kahi ʻē aʻe.

ʻO nā manaʻo ʻōlelo pehea e hiki ai iā mākou ke hoʻoponopono pololei

  • Inā he pilikia ma waena o ʻoe a me kekahi kanaka, e hoʻoholo ʻoe ma waena o ʻoe. Mai haʻi aku i kekahi.
  • E kūlike i ka wā e hoʻokuʻu ai kekahi iā ʻoe i kāu leʻaleʻa iā ʻoe iho. E hoʻomanaʻo ʻoe e lohe wale ana ʻoe i ke ʻano o kēlā kanaka.
  • Inā hoʻomaka kekahi e haʻi iā ʻoe i nā lono, pono ʻoe e hoʻololi i ke kumuhana. Inā maikaʻi ʻole kahi mea hoʻowalewale maʻalahi, e ʻōlelo ʻoe, "Ke hele hewa nei mākou i kēia kamaʻilio. ʻAʻole hiki iā kāua ke kamaʻilio e pili ana i kekahi mea ʻē aʻe?” A i ʻole e ʻōlelo, “ʻAʻole oʻu ʻoluʻolu e kamaʻilio e pili ana iā lākou ma hope o ke kua o nā poʻe ʻē aʻe."
  • Mai ʻōlelo no nā mea ʻē aʻe, ʻaʻole e ʻōlelo ʻoe ma mua
  • I ka wā e kamaʻilio ai e pili ana i kekahi, e nīnau ʻoe iā ʻoe iho i nā nīnau penei:
    He ʻoiaʻiʻo (ma kahi o ka hoʻonani, wili, hana ʻia)?
    He mea kōkua (pono, paipai, hōʻoluʻolu, hoʻōla)?
    He mea hōʻeuʻeu (hauʻoli, kūpono ke hoʻohālike)?
    Pono anei (ma ke ʻano he ʻōlelo aʻo a ʻōlelo paha)?
    He hoaaloha (ma kahi o ka huhū, hoʻomāʻewaʻewa, hoʻomalu ʻole)?

Ma hope o ka lohe ʻana i kēia mai ka poʻe ʻē aʻe a hōʻike aku iā ʻoe, e wehewehe i ka mea i ʻōlelo ʻia he kīhaka maikaʻi ʻole hiki iā ʻoe ke haʻi i kahi mea e hoʻāʻo e ʻōlahalaha me nā lehelehe - a pēlā mākou e pale aku ai i ka lono. . ^ E Ha yM.

e Barbara Dahlgren


PDFKupunipuni