Audio
Ke aupuni o ke Akua ʻĀpana 1
Ua lilo mau ke aupuni o ke Akua i ka mana nui o ke aʻo ʻana he mea Karistiano, a pēlā pū nō. Ua kūʻē nō ka hoʻopaʻapaʻa e pili ana i kēia, akā i ka kenekulia 20. He mea paʻakikī ke hoʻokō ma muli o ka nui a me ka paʻakikī o ka waihona puke a me nā kumuhana teolia he nui i kau ʻia me kēia kumuhana. Aia kekahi ʻokoʻa ʻē aʻe i nā ʻano ʻuhane i alakaʻi i nā loea a me nā kahu, a hiki iā lākou ke hoʻokō i nā hopena loa.
Ma kēia ʻāpana 6, e haʻi wau i nā nīnau kumu e pili ana i ke Aupuni o ka Akua e hoʻoikaika i ko mākou mauʻiʻo. I ka hana ʻana, e hāʻule wau ma luna o ka pae o ka ʻike a me ka manaʻo o nā poʻe ʻē aʻe e hōʻike ana i ka like, ka moʻolelo maoli, ka manaʻo hoʻomana Karaiti i ʻike ʻia ai mākou i ka Grace Komunion International, he hilinaʻi ma ka Paʻi a me ka unuhi ʻana me ke kālele ʻana iā Iesū Kristo. nei. ʻO ia kahi e alakaʻi ai iā mākou i kā mākou hoʻomana a me ka Triune ke Akua, ka Makua, ke Keiki a me ka ʻUhane Hemolele. ʻAʻole hiki ke pane ʻia kēia ala o ka hilinaʻi, ka ʻ focuseslelo nei i ka Incarnation a me ka Trinity, ʻaʻole ia e pane i kēlā me kēia nīnau e pili ana iā mākou e pili ana i ke Aupuni o ke Akua. Akā e hāʻawi i kahi kumu paʻa a me kahi alakaʻi kūpono e hiki ai iā mākou ke hoʻomaopopo i ka hilinaʻi ma ka Baibala.
I loko o nā makahiki he 100 i hala iho nei, ua hoʻonui nui ʻia ka ʻaelike ma waena o kēlā mau mea hoʻopuka Baibala i nā nīnau koʻikoʻi o ka manaʻoʻiʻo, e kaʻana like ana i ka ʻuhane theological like me kā mākou. E pili ana i ka ʻoiaʻiʻo a me ka hilinaʻi o ka hōʻike Baibala, kahi ala kūpono i ka wehewehe ʻana i ka Baibala, a me nā kumu o ka ʻike Karistiano (aʻo) e pili ana i nā pilikia e like me ke akua o Kristo, ka Trinity o ke Akua, ke kikowaena o ka hana a ke Akua. e like me ka mea i hōʻike ʻia i loko o Kristo ua hoʻopiha ʻia e ka mana o ka ʻUhane Hemolele a me ka hana a ke Akua e ola ai i loko o ka pōʻaiapili o ka mōʻaukala, i hiki ke hoʻopau ʻia me kāna kumu i hoʻonohonoho ʻia e ke Akua, ʻo ka manaʻo hope loa.
Inā hiki iā mākou ke huki maikaʻi i nā manaʻo aʻoaʻo o ka poʻe akamai he nui, ʻelua mau alakaʻi i kōkua nui i ka hoʻohui ʻana i nā hōʻike Baibala lehulehu e pili ana i ke aupuni o ke Akua i loko o kahi hui holoʻokoʻa (coherent): George Ladd, kākau mai ka manaʻo o ka naʻauao Baibala, a ʻO Thomas F Torrance, nona nā haʻawina e hōʻike ana i ka ʻike theological. ʻOiaʻiʻo, ua aʻo ʻia kēia mau mea hoʻomana haipule mai nā mea ʻē aʻe he nui i ko lākou manaʻo. Ua nānā ʻoe i nā mea noiʻi Baibala a me ka theological.
I ka hana ʻana pēlā, kau lākou i ke koʻikoʻi ma luna o kēlā mau palapala hemolele e kūlike me nā kahua nui, ka Baibala a me ka theological premises i ʻōlelo ʻia aʻe ma luna a hōʻike i nā hoʻopaʻapaʻa kūpono, maopopo a piha hoʻi e pili ana i ke aupuni o ke Akua. No kaʻu ʻāpana, e haʻi wau i nā mea nui o kā lākou hopena e holomua i ko mākou ulu a me ka ʻike o ka hilinaʻi.
ʻO ke kumu nui o Iesū Kristo
Ua ʻōlelo ikaika ʻo Ladd lāua ʻo Torrance i ka hōʻike ʻana o ka Baibala i ke aupuni o ke Akua me ke kanaka a me ka hana hoʻōla a Iesu Kristo. ʻO ia iho e hoʻokomo a lawe mai. No ke aha mai? No ka mea, ʻo ia ke aliʻi o nā mea a pau. Ma kāna hana ʻuhane ma ke ʻano he mea uwao ma waena o ke Akua a me ka hana ʻana, ua hui pū ʻia kona ʻano mōʻī me nā mea kahuna a me nā mea wānana. Aia maoli ke aupuni o ke Akua me Iesu Kristo; no ka mea, ke alii nei ia i kona wahi e noho ai. ʻO ke aupuni o ke Akua kona aupuni. Naʻe folofola ʻa Sīsū kiate kitautolu, “Pea te u fai ʻa ho puleʻanga kiate koe, ʻo hangē ko hoku Tamai naʻá ne fai ia kiate au, ke kai mo inu ʻi hoku papa ʻi hoku puleʻangá, pea ke nofo ʻi he ngaahi nofoʻangá, ʻo fakamāuʻi ʻa e fānaú ʻo ʻIsilelí” (Luke 2). Kor2,29-30th).
I kekahi manawa, hai mai o Iesu, nona ke aupuni o ke Akua. Ua ʻōlelo ʻo ia, "ʻAʻole no kēia ao koʻu aupuni" (Ioane 18,36). No laila, ʻaʻole hiki ke hoʻomaopopo ʻia ke aupuni o ke Akua ma kahi kaʻawale mai ko wai ʻo Iesū a me ke ʻano o kāna hana hoʻōla holoʻokoʻa. ʻO kēlā me kēia wehewehe ʻana o ka Palapala Hemolele a i ʻole nā manaʻo theological o nā mea exegetical ʻaʻole i wehewehe i ke aupuni o ke Akua ma ke kumu o ke kanaka a me ka hana a Iesu Kristo e neʻe aku ai mai ke kikowaena o ke aʻo ʻana Karistiano. E hiki mai ana ia i nā hopena ʻokoʻa ma mua o ka hana ʻana mai kēia kikowaena ola o ka manaʻo Karistiano.
E hoʻomaka ana mai kēlā kikowaena o ke ola, pehea mākou e aʻo ai e hoʻomaopopo i ke ʻano o ke aupuni o ke Akua? ʻO ka mea mua, pono mākou e hoʻomaopopo ʻo Iesū iho ka mea i haʻi i ka hiki ʻana mai o ke aupuni o ke Akua a hoʻolilo i kēia ʻoiaʻiʻo i kumu nui o kāna aʻo ʻana (Mark. 1,15). Hoomaka ka noho ana o ke aupuni ia Iesu; ʻaʻole wale ʻo ia e haʻi i ka ʻōlelo pili. He ʻoiaʻiʻo ke aupuni o ke Akua i hiki ke ʻike ʻia ma nā wahi a pau o Iesū; no ka mea, ʻo ia ke aliʻi. Aia maoli ke aupuni o ke Akua ma ke alo a me ka hana a ke Aliʻi ʻo Iesū.
Mai kēia hoʻomaka ʻana, nā mea a pau a Iesū e ʻōlelo ai a kākuhi ana i ke ʻano o kona aupuni. ʻO ka aupuni āna e makemake ai e hāʻawi iā mākou e like me kāna ʻano. Ke lawe mai nei ʻo ia iā mākou i kahi ʻano o ke aupuni i loko o kahi aupuni e ʻike i kona ʻano a me kona kumu. ʻO kā mākou mau manaʻo e pili ana i ke aupuni o ke Akua e kūpono pono me ka mea ʻo Iesu. Pono ʻoe e hōʻike i loko o kona mau hiʻohiʻona a pau. E halihali ʻia lākou i kahi ʻano o ko kākou mau manaʻo a pau e hoʻomanaʻo iā mākou, i ʻike kākou ʻo ia kā kēia aupuni. Nona nona a aia kāna inoa i nā wahi a pau. Aia ma muli o ke Aupuni o ke Akua ka mea e pili ana i ke aupuni a i ʻole ka noho aliʻi ʻana o Kristo a ʻaʻole hoʻi e like me ka hōʻike ʻana a kekahi mau wehewehe ʻana, e pili ana i nā lani lani a i kahi wahi kūloko paha. Kēia wahi e hana ai ʻo Kristo e like me kona makemake a me kona kumu, aia nō ke aupuni o ke Akua.
ʻO ka mea nui loa, pono e pili ʻia kona aupuni me kona hopena i mea e hoʻōla ai a hoʻohui ʻia i kona ʻāpono, proxy, ke kupapaʻu, ke alahouana, piʻi ʻana a hoʻi hou i ko kākou ola. ʻO kēia ka mea i hiki ʻole iā ia ke ʻike i kona noho aliʻi ʻana e like me ka hoʻoilo ʻana mai kāna hana ma ke ʻano he mea hoʻopuka a me ka mea lilo, he mea e like me he kāula a me ke kahuna. Kēia mau mea āpau o kēia ʻaha Kahua Kahiko, e like me Mose, ʻAʻarona a me David, he pilina ʻole a ʻike ʻia i loko ona.
ʻO kāna hanohano a e kau ʻia ma ka ʻōlelo aʻoi aku e hōʻike i kāna hana ʻana, kona pāpale a me ka lokomaikaʻi, ʻo ia hoʻi, ke komo pū ʻana me ia i kāna hana ʻana, kaiāulu a hui pū e hui me kākou me ke Akua ma o kona make ʻana ma ke keʻa. ʻO ka hope loa, ke kau nei mākou iā mākou iho ma lalo o kāna pāpale, ʻimi mākou ma kāna kānāwai a leʻaleʻa mākou i ke kaʻana like i kona aupuni. A ʻo kāna aupuni hoʻopaʻa pono ʻana i nā ʻaoʻao o ke aloha o ke Akua, kahi āna e lawe mai ai iā kākou ma o Kristo lā, a me ka hilinaʻi o ka ʻUhane Hemolele e hana ana i loko o mākou. I ke aloha no ke Akua a me ke aloha no ka hoalauna, e like me ka mea i paʻa iā Iesu, hōʻike kēia i ko mākou komo ʻana i kona aupuni. Hōʻike ʻia ke aupuni o ke Akua ma kekahi kaiāulu, kahi poʻe, kaiāulu hui pū me ke Akua ma o Iesū Kristo a pēlā pū kekahi i loko o ka ʻuhane o ka Haku.
Akā, ʻo ke aloha i ʻike ʻia i loko o ke kaiāulu, i ko mākou ʻai ʻana iā Kristo, e puka mai ana mai ka hilinaʻi ola (manaʻoʻiʻo) i ke Akua ola ola a me kona haku, e like me ka hana mau ʻana ma o Kristo lā. No laila, pili ʻole ka manaʻoʻiʻo iā Iesu Kristo me ka hoʻohui ʻana i kona aupuni. No ka mea, ʻaʻole wale ʻo Iesū i haʻi aku i kona hiki ʻana mai e hoʻokokoke mai ke aupuni o ke Akua, akā ua kāhea ʻia no ka manaʻoʻiʻo a me ka hilinaʻi. Ko ia ‘oku tau lau: “Ka, ‘i he hili ‘a Sione na‘e ‘ave pa‘ahao, na‘e ha‘u ‘a Sīsū ki Galilié, ‘o malanga ‘a e ongoongolelei ‘o e ‘Otua, ‘o pehē, ‘Kuo hoko ‘a e taimi, pea ‘oku ofi mai ‘a e pule‘anga ‘o e ‘Otua. E mihi a e manaoio i ka euanelio." (Mark 1,14-15). ʻO ka manaʻoʻiʻo i ke aupuni o ke Akua ʻaʻole hiki ke hoʻokaʻawale ʻia mai ka manaʻoʻiʻo iā Iesū Kristo. ʻO ka hilinaʻi iā ia ma ka manaʻoʻiʻo, ʻo ia hoʻi ka hilinaʻi ʻana i kona aupuni a i ʻole kona aupuni aupuni.
E aloha aku iā Iesū a me ia me ka makua ka manaʻo e aloha a hilinaʻi i nā hōʻikeʻike a pau i hōʻike ʻia i loko o kona aupuni.
Ka noho aliʻi ʻana o Iesū Kristo
ʻO Iesu ke aliʻi o nā aliʻi a pau e noho aliʻi ana ma luna o ke ao holoʻokoʻa. ʻAʻole kahi kihi o ka honua holoʻokoʻa i mālama ʻia mai kona mana hoʻōla. No laila ua haʻi ʻo ia ua hāʻawi ʻia iā ia ka mana a pau ma ka lani a me ka honua (Matthew 28,18), ʻo ia hoʻi ma luna o nā hana a pau. Ua hana ʻia nā mea a pau e ia a nona hoʻi, e like me ka ʻōlelo a ka lunaʻōlelo ʻo Paulo (Kolosa 1,16).
ʻO Iesu Kristo ke Aliʻi o nā aliʻi a me ka Haku o nā haku i ka ʻike hou ʻana i nā ʻōlelo hoʻohiki a ke Akua iā ʻIseraʻela (Salamo 13).6,1-3; 1 Timoteo 6,15; Na Rev.19,16). Loaʻa iā ia ka mana e noho aliʻi ai i kūpono iā ia; No ka mea, ma ona lā i hana ʻia ai nā mea a pau, a ma muli o kona mana a me kona hāʻawi ʻana i ke ola e mālama ai i nā mea āpau (Hebera. 1,2-3; Kolosa 1,17).
Pono e akaka loa ʻo kēia Iesū, ka Haku o ke Kahonoa, ʻaʻohe ʻike o nā mea ʻē aʻe, ʻaʻohe hakakā, ʻaʻole hoʻi i nā huaʻōlelo a me ke aloha nui i kā mākou ola. ʻOiai he poʻe kākoʻo, nā mea hoʻopunipuni a me nā mea hana ʻole i mea ʻole ʻole ka mana a me ka makemake e hoʻokumu a hāʻawi i ke ola, akā lawe maila ʻo Iesū i nā ʻenemi āpau i kūʻē kūʻē i kona kuli a ulupua iā lākou. E like me ka mea hoʻoponopono kino o kona makuakāne, ke Keiki a ke Akua, ma o ka ʻUhane Hemolele, ke kūʻē nei i nā mea āpau e kū nei ma ke ala o kāna hana hoʻomālamalama a me nā hopena Manaʻo no nā mea ola a pau. A hiki i kāna kūʻē i kēlā mau pūʻali āpau e hōʻino a hoʻopau paha i kāna hana kūleʻa a hoʻoweliweli iā ia e haʻalele mai kāna mau pahuhopu kupanaha, hōʻike ʻo ia i kona aloha no kēia hana. Inā ʻaʻole ia e kaua aku i ka poʻe e makemake e luku iā lākou, ʻaʻole ia ʻo ka Haku i ke aloha. ʻO Iesū Iesu, a me kona Makua lani a me ka ʻUhane Hemolele, ke kūʻē ʻole nei i nā ʻino a pau e pili ana, ka hoʻohewa a hōʻoki i ke ola a me ke aloha, kahi pilina pili kaiāulu me ia a hoʻi pū kekahi me kekahi. I mea e hoʻokō ʻia ai kāna hopena hope loa, nā poʻe ikaika a pau e kūʻē i kāna aupuni a pono hoʻi i kona kuleana ke hoʻopaʻa ʻia iā ia a i ʻole pololei. ʻAʻole loaʻa i ka hewa i loko o ke aupuni o ke Akua.
No laila, ʻike ʻo Iesū iā ia iho, e like me ka mea i hōʻike ʻia e nā mea hōʻike o ke Kauoha Hou, he lanakila hoʻōla nāna e hoʻokuʻu i kona poʻe kānaka mai ka hewa a me nā ʻenemi a pau. Ua hoʻokuʻu ʻo ia i ka poʻe pio (Luke 4,18; 2. Korineto 2,14). Ua hoʻoneʻe ʻo ia iā mākou mai ke aupuni o ka pouli a i kona aupuni mālamalama (Kolosa 1,13). "Ua hāʻawi ʻo ia iā ia iho no kā mākou hewa ... e hoʻopakele iā mākou mai kēia ao hewa o kēia manawa, e like me ka makemake o ke Akua ko mākou Makua" (Galatia). 1,4). Ma kēia ʻano pono e hoʻomaopopo ʻia ua "[...] lanakila ʻo Iesū i ko ke ao nei" (Ioane 1.6,33). Pea ʻi heʻene fakafofongaʻi ʻa e meʻa kotoa pē!” (Fakahā 21,5; Mataio 19,28). ʻO ke ākea o kona aupuni a me ka hoʻokau ʻana o nā mea ʻino a pau ma lalo o kona aupuni e hōʻike ana ma mua o ko mākou manaʻo i ke kahaha o kona noho aliʻi lokomaikaʻi.
na Gary Deddo
